23.september 2023
Er gudsóttin horvin?
”og um fólk mítt, sum navn mítt er nevnt yvir, tá bønandi fellur á knæ og
søkir ásjón mína og víkur frá vándu vegum sínum, tá vil eg bønhoyra tey á
himni og fyrigeva syndir teirra og grøða land teirra. ”
2. Krýn. 7,14.
Eru tú og eg viðhaldsfólk, sum bara fylgja við hinum, ella eru vit Jesu
eftirfylgjarar? Tað er stórur munur har!
Orðið „kristin“ er bara nevnt eina ferð í føroysku Bíbliuni: 1. Pæt. 4,16:
„Men um hann líður, av tí at hann er kristin maður, tá skal hann ikki
skammast, men heldur prísa Gudi fyri hetta navnið.“ – Men orðið
„lærusveinur“ er ofta nevnt, og Jesus sjálvur nevnir tað, tá ið hann gevur
okkum hesi boðini í Matt. 28,19–20: „Farið tí og geri øll fólkasløgini til
lærusveinar mínar, við tað at tit doypa tey til navns faðirsins og sonarins
og hins heilaga anda, og við tað at tit læra tey at halda alt tað, ið eg havi
boðið tykkum. Og sí, eg eri við tykkum allar dagar alt til veraldar enda.“
Vit hoyra ofta fólk siga, at Gud er kærleiki, og tað er hann sanniliga. Men
er hann bara kærleiki? Nei, hann er eisini heilagur. Mær tykir, at gudsóttin
er við at hvørva úr fólki okkara. Einki verður hildið at vera heilagt. Partur
av ungdóminum veksur upp og veit ikki, hví vit halda tær ymsu
høgtíðirnar.
Vit síggja, hvussu álvarsliga Gud tekur tað, tá ið Ánanias og Saffira lúgva
fyri Heilaga Andanum í Áps. 5,1–11. Tá detta tey deyð niður.
Um vit verða háðað, spottað, flent at og kanska forfylgd, av tí at vit vilja
liva eitt gudsóttandi lív, so fáa vit styrki gjøgnum uppreisnarkraft Jesusar.
Fil. 3,10. Latið okkum liva so nær Jesusi, at vit endurspegla hann.
Effie Campbell.
Orð títt er sannleiki
”Halga teir í sannleikanum; orð títt er sannleiki. ”
Jóh.17,17
Mitt í einari ørvitisligari og ráðaleysari verð, har serfrøðingar dagliga
koma við skiftandi meiningum, eru vit Jesus- og Bíbliutrúgvandi ríkt
vælsignað. Í fýra orðum vita vit, hvar sannleikin er. Jesus biður til sín og
okkara himmalska Faðir: „ORÐ TÍTT ER SANNLEIKI.“ Jóhs. 17,17.
Tann, sum boyggir seg undir hesi fýra orð, boyggir seg fyri Kristusi, tí
Hann er Orðið og Sannleikin.
Ólukkan hjá okkara ættarliði er, at ein stórur partur av fólkinum kennir
ikki Sannleikan og leitar heldur ikki eftir honum. Sannleikin er fyri tey
flestu, at tað, sum EG haldi vera satt, tað er satt.
Men Jesus skar ígjøgnum allar okkara meiningar og tankar og segði og
sigur: „Himmalski Faðir! Títt Orð er Sannleiki.“
Effie Campbell umsetti.
Bøn fram um alt
”Fyrst av øllum áminni eg tá um, at tað verða hildnar bønir, ákallanir,
fyribønir, takkargerðir fyri øllum menniskjum, ”
1.Tim.2,1
Oddvar Søvik
Hallesby segði einaferð: „Týdningarmesta arbeiðið, vit gera í Guds ríki, er
at biðja, tí bønin er fyritreytin undir øllum øðrum, vit gera.“
Timoteus skal leiða meinigheitina í Efesus, og tað er ein heldur torfør
uppgáva. Paulus gevur honum nógv góð ráð í hesum sambandi, men sigur
so, at Timoteus fram um alt skal leggja dent á bønina. 1. Tim. 2,1.
Summi halda, at bøn er eitt stríð, men Jesus sigur tað øvugta: „Sanniliga,
sanniliga sigi eg tykkum: Hvat tit so biðja faðirin um, tað skal hann geva
tykkum í navni mínum. Higartil hava tit einki biðið um í navni mínum.
Biðið, og tit skulu fáa fyri at gleði tykkara kann verða fullkomin.“ Jóh.
16,23–24. Bøn gevur gleði, og lykilin til bøn er at biðja í Jesu navni.
Merkir tað at enda bønina við: „Í Jesu navni. Amen!“ Nei, tað hebraiska
orðið her merkir tvey ting: vegna (Jesus) og í samsvari (við Jesus).
Hvussu bað Jesus so? Jesu gerningur byrjaði við bøn. Síðani fór hann 40
dagar út í oyðimørkina, har hann fastaði og bað. Tá ið hann kom aftur,
sigur Lukas, at hann kom aftur í andans kraft. Luk. 4,14. Arbeiðsdagur
Jesusar byrjaði eisini við bøn. Í Jóh. 6,15 stendur, at Jesus fór ofta
einsamallur til avsíðis støð at biðja. Markus 1,35 segði, at meðan tað enn
var myrkt, fór Jesus upp fyri at biðja. Jesus kundi stytta um náttarsvøvnin,
men ikki um morgunbønina. Tá ið Jesus skuldi velja sær teir 12
lærusveinarnar, stendur skrivað, at hann var alla náttina í bøn. Eg haldi, at
Jesus ikki fyrst og fremst hugdi eftir, hvussu lærusveinarnir vóru, men
eftir hvat ið teir kundu blíva.
Jesus bað eftir Guds vilja. Jóh. 8,28. Hvar hevði hann lært tað? Í bønini, í
samrøðuni við Faðir sín. Jesus bað fyri sínum: „Símun, Símun, sí, Satan
hevur kraft tykkum, at sálda tykkum sum hveiti. Men eg havi biðið fyri
tær, at trúgv tín ikki má tróta.“ Luk. 22,31–32.
Jesus biður eisini fyri okkum. Jóh. 17,20.
Effie Campbell.
Ikki hálvur, men heilur
”Ein og hvør gevi, eins og hann hevur sett sær fyri í hjarta sínum, ikki av
óhugi ella av neyð; tí at Guð elskar glaðan gevara. ”
2.Kor.9,7
Tað sigst um ein ovurríkan mann, at hann gjørdist blindur í báðum eygum,
starblindur. Ein dagin fór hann til eygnalækna, ein serfrøðing, ið var
víðagitin. Gjølla varð hann kannaður, og sagt varð honum, at hann kundi
fáa eyguni aftur við skurðviðgerð.
Gírigur, sum hann var, spurdi hann, hvussu mikið tað kom at kosta, og
fekk eitt tal uppgivið, sum hann stúrsaði yvir.
”Ja, hvussu mikið tað so vildi kosta at skurðviðgera annað eygað.”
”Helvtina,” svaraði eygnalæknin.
”So vil eg fegin hava annað eygað skurðviðgjørt,” svaraði hin gírigi.
Veri tað, sum tað vil, við hesi søgu, men hon rúmar, ið hvussu er, tí
sannleika, at soleiðis bera mong seg at, tá ið talan er um andaliga
spurningin. Mong eru tey sum fegin vilja vera kristin, men heldur ikki
meira enn til húsbrúk. Tey vilja til himmals, tá ið deyðin kemur, og tey
vilja fegin hoyra um, at Gud er kærleiki, og at náðin er ókeypis.
Men at kærleiki Guds krevur okkum út í tænastu fyri ríki sítt, leggja tey
ikki í at hoyra. Er talan um at ofra fyri ríkissøk Guds, so vilja tey heldur
síggja við øðrum eyganum: síggja, hvussu nógv, ið krevst til dagliga lívið,
men ikki, at Guds gerningur krevur pening, eisini frá teimum.
Tey gerast einoygd kristin, ið ikki hava fatað, at náðin vil heysta tað, sum
hon sáar. Fátækur kristindómur og fátækt lív er tað at vera andaliga
einoygdur. Ríkt lív er tað, at vita seg sjálvan sum húshaldara hjá Gudi yvir
margfaldu náði hansara.
Gud vil fegin, at tú skalt fáa sjónina aftur andaliga. Men hann vil geva tær
bæði eyguni, so at tú ikki bert sært, hvat ið tær sjálvum er tørvur á, men
eisini, hvat ið er av uppgávum, smáum og stórum, har tú kanst vera við at
hjálpa og at ofra.
A.J.
Frelsan frá Zion
”Gævi frá Zion kom frelsa fyri Ísrael! Tá Harrin vendir fólks síns lagnu, tá
fegnast Jákup, frøir seg Ísrael. ”
Sálmur 14,7
Harrin sær úr erva, um tað er nakar, sum leitar eftir sær.
Men hann sær einans syndug menniskju. ”Teir eru allir spiltir, allir sum
ein eru viltir; hann er eingin, ið ger gott, ikki ein einasti teirra. ” (Ørindi
3).
Tá ið sálmaskaldið hugsar um hetta, fer ein langtan at røra seg í
hjartanum:
”Gævi frá Zion kom frelsa fyri Ísrael!”
Gud havi lov! Nú er frelsan komin! Í miðjum mannaheiminum, sum er
fullur av syndarum, stendur ein krossur, sum talar um synd og um frelsu.
Enn er hetta rætt: ”Tí at øll hava syndað, og teimum vantar Guðs heiður, ”
Róm.3,23. Men so verður eisini miskunn sýnd øllum teimum, sum venda
um og trúgva. Jesus Kristus er Frelsarin frá Zion. Hann vil eisini vera tín
frelsari.
Ljósið er komið í heimin
”Men tann, sum ger sannleikan, kemur til ljósið, til tess at gerningar
hansara mega verða opinberir, tí at teir eru gjørdir í Guði.« ”
Jóh. 3,21
Eina náttina droymdi ein svenskur prestur, at hann stóð framman fyri Guds
trónu, og Guds heilagleiki ræddi hann. ”Hví ert tú so keddur, prestur?”
spurdi Gud hann. - ”Á, Harri,” svaraði hann, ”tað eru allar syndir mínar,
sum níva meg.” ”Hvørjar syndir?” spurdi Gud. ”Harri, tú kennir hetta alt
samalt: allar hugsanir, orð og gerðir úr lívi mínum!” ”Ikki veit eg, hvat ið
tú talar um!” segði Gud.
Tá hættaði prestur sær at líta upp og líta inn í Guds milda andlit. ”Talar tú
um ting, sum tú hevur játtað fyri mær?” spurdi Gud. ”Ja, Harri!” ”Og sum
eg sostatt havi fyrigivið?” ”Ja, Harri!” ”Ja, men so er hetta okkurt, sum eg
ikki kennist við,” helt Gud fram, ”eg havi jú sjálvur sagt: Syndir tykkara
vil eg aldri minnast aftur! Hereftir mást tú betur leggja tær í geyma, hvat
ið eg sigi.”
Ljósið er komið í heimin. Hann, sum er heimsins Ljós, er komin. Ljósið,
sum skínur inn í alt heimsins myrkur. Ljósið er komið. Og myrkrið fær
ikki beint fyri tí.
Spyr ikki, hví Gud ikki fyllir upp myrkursins dýpi, glatanar dýpið. Spyr
ikki, hví hann, sum er tann stóri byggimeistarin, ikki beinir fyri
helheimsins villandi megi.
Ongin kann svara.
Vit vita bert, at Ljósið er komið í heimin, og nú nýtist ongum at villast út í
tað ytsta myrkur og vónloysi ... tí nú kann alt syndarinnar myrkur verða
upplýst av Guds fyrigevandi orði.
Ljósið er komið í heimin. Men ein freisting býr í okkum til heldur at vilja
liva í Guds skugga, og vilja fylgja tí kunstiga ljósinum, sum er í okkara
egna vilja. Vit hjálpast við tað eitt sindur fram á leið – men ongin hiti er í
tí ljósinum.
Ljósið er komið. Leingi roynir Gud at bræða okkara ísdyr. Tann, sum ikki
vil lata upp, verður verandi úti í tí kuldanum, har at enda hin seinasti
longsulin doyr ...
Ljósins faðir, góði Gud,
tú við páskasólarrisi
gav oss aftur paradisið,
strikar synd og sorgir út.
Mínar syndir við tú náðar,
frelsti meg í Jesu navn,
lív og sælur bjart tú boðar,
tekur meg í faðirfavn.
Tíðin
”Men latum okkum ikki troyttast av at gera tað, sum gott er! tí at í sínum
tíma skulu vit heysta, um vit ikki gevast. ”
Gal.6,9
Rolf Slot-Henriksen, sóknarprestur
Urini nú á døgum geva menniskjum ta følsku vón, at tíðin á hesi jørð er
uttan enda. Pinnarnir á urinum steðga ikki teirra gongd, tá ið teir eru
komnir eina ferð runt á skivuni. Harafturímóti minnir tímaglasið
menniskjurnar á, at einaferð vil síðsta sandkornið vera fallið og lívið
útrunnið. Tað síðsta sandkornið er síðsti tímin hjá eini menniskju.
Upplivingin av tí guddómliga og stórleikanum í ”nú-inum”, í løtuni – er
okkurt, sum alt ov fá kenna í dag, har ikki bara vinnulívið setir tíð og
pening javnt. Skýmingartímin ella tær stillu stundirnar eru fremmand fyri
teim flestu í okkara tíð. Tíðin verður ”sligin í hel” við sjónvarpi, útvarpi
og undirhaldi. Lættisoppaundirhald og vantandi kvirra og bøn doyva og
gera mannasálina dølska.
Dagsins gongulag er fullkomiliga eitt annað enn í bóndasamfelagnum,
sum ikki kendi til allar hesar maskinurnar: menniskjuni livdu í sínum egna
stilla lagi dag út og dag inn, ár um ár, góvu sær stundir at lurta eftir
kvirruni og hugsaðu um ævinleikan sum okkurt heilt natúrligt. Tað eru ikki
bara tvær øldir, sum standa ósambærliga hvør yvir av aðrari, men tveir
ymiskir mátar at skilja tíðina og lívið uppá.
E. Campbell umsetti
Tú skalt ikki ræðast!
Tá ið kvinnurnar páskamorgun komu til Jesu grøv, segði ein eingil: ”Men
eingilin tók til máls og segði við kvinnurnar: »Tit mega ikki ræðast! Tí at
eg veit, at tað er eftir Jesusi, hinum krossfesta, tit leita. ”
Matt.28,5
Í dag er heimurin fullur av ótta og ræðslu. Fólk óttast og stúra fyri kríggi,
hjúnalagnum, foreldrum, børnum, arbeiðsloysi, vánaligari úrtøku, at fara á
húsagang o.a. Orðafellið ”óttast ikki” stendur 366 ferðir í Bíbliuni,
einaferð til hvønn dag í árinum, og eina eyka ferð fyri skotári. Onnur hava
orsøk at óttast, men ikki tey kristnu. Vit eru saman við einglum, sum
hjálpa okkum. Teir hava miklan mátt og kenna okkum væl. Eingilin segði
við kvinnurnar við grøvina, at hann visti, hvørjum tær leitaðu eftir.
Gud hevur givið okkum síni lyfti. Vit hava einki uppiborið, men alt er av
Guds fríu náði. Vit liva undir einum opnum himli, so sum Orðið sigur: ”Eg
veit um gerningar tínar. Sí, eg havi latið dyr standa opnar fyri tær, ...”
Opb.3,8 Vit eru boðin til við frímóði at ganga fram at hásæti
náðinnar(Hebr.4,16), ikki av tí, at vit eru so ófør; men av tí at Jesus hekk í
okkara stað á krossinum og biður fyri okkum uppi í himlinum. Tí minnir
Skriftin okkum á, at ”Tí at so mangar sum Guðs fyrijáttanir eru, í honum
hava tær ja sítt, og fáa tí eisini við honum amen sítt, Guði til æru við
okkum. ” 2.Kor.1,20
So fáa vit loyvi at trúgva, at einglar stíga upp og stíga niður millum
himmalin og okkum. Og tá ið vit biðja í heimum okkara, skulu vit rokna
við, at ”her er Guds hús og lið himinsins”.
Enntá Kornelius, ein rómverskur høvuðsmaður, fekk vitjan av einum
heilagum eingli sum svar upp á bøn. Tað stendur skrivað um hann í
Áps.10,2 at hann ”bað altíð til Guðs ”. Eingilin gav honum bæði navn og
bústað hjá Pæturi í Joppe. Og tá ið Saul úr Tarsus hevði sæð hina
himmalsku sjónina og varð vorðin blindur, opinberaði Harrin fyri
Ánaniasi, at hann – Ánanias – var svar upp á bøn, sum Saul bað. Tað
avgerandi teknið, sum fekk Ánanias at sleppa øllum iva um, at hann, sum
søkti at teimum kristnu, nú var vorðin ein nýggj menniskja, vóru orðini:
”... tí, sí, hann biður. ” Áps.9,11. Eisini her gevur Harrin navn og bústað á
honum, sum biður.
Skulu vit so ikki eggja hvønn annan og rokna við, at bøn okkara setir
himmalkreftir í gongd. Latið okkum rokna við tí og ikki bara syngja tað so
vakurt sum í hesum sálmi:
Svar hans ávegis er, einglar bera tær boð,
um tað drálar, tað fram tó skal ná.
Hetta játtar tær sannleikans trúfasti Gud:
”Heit á meg, og tú bjarging skalt fá!”
Víst er tað satt, at ”jeg går i fare, hvor jeg går”, og at lív okkara hongur í
einum tráði; men tit, líka satt er tað, at tann tráðurin liggur í hondini á
Pápa. Tí: havið gott treysti.
E. Campbell umsetti
Fótaspor
”Náði Harrans er ikki uppi, miskunn hans ikki á enda; hon er nýggj á
hvørjum morgni, mikil er trúfesti hans. ”
Harml. 3,22-23
Eftir at eg hevði mist ein av mínum kæru, fekk eg eitt stykki sendandi úr
Onglandi. Hetta stykkið kallaðist ”Footprints”, sum merkir fótaspor ella
slóð. Stykkið ljóðar soleiðis:
Eina náttina lá ein maður og droymdi. Hann droymdi, at hann gekk niðri á
sandinum saman við Harranum. Tilburðir úr lívi hansara komu fram sum
myndir uppi á himalhválvinum. Eftir hvønn tilburð gav hann sær far um
tvinni fótaspor í sandinum: tey eini vóru hansara, og hini vóru fótasporini
hjá Harranum.
Tá ið hin seinasti tilburðurin úr livi hansara skyggjandi vísti seg fyri
honum, snaraði hann sær á og hugdi at fótasporunum í sandinum. Tá
varnaðist hann, at mangar ferðir á lívsleið hansara vóru bara tey einu
fótasporini. Hann varnaðist eisini, at tað var júst, tá ið hann hevði havt tað
syrgiligast og tyngst her í lívinum.
Hetta órógvaði hann av sonnum, og hann spurdi Harran um hetta.
”Harri, tú segði, at tá ið eg gjørdi av at fylgja tær, so skuldi tú ganga
saman við mær allan vegin. Men eg havi ansað eftir, at ta tíðina, tá ið eg
havi havt tað ringast og truplast her í lívinum, er tað bara tey einu
fótasporini. Eg skilji ikki, at tá ið mær tørvaði teg mest, fórt tú frá mær.”
Harrin svaraði: ”Sonur mín, mítt dýrabara barn, eg elski teg og vil
ongantíð fara frá tær. Tá ið tú fórt ígjøgnum royndir og líðingar og sært
bara tey einu fótasporini, tað var tá, at eg bar teg.”
E.Campbell umsetti
Nátt kemur
”Vit eiga at gera gerningar hansara, sum sendi meg, meðan dagur er; nátt
kemur, tá ið eingin kann arbeiða. ”
Jóh.9,4
Nátt kemur – tí ferðaðist Jesus runt teirra millum, sum liðu, meðan dagur
var. Tí gjørdi hann Guds gerning í stríðnum móti sjúku og valdi
óndskaparsins.
Nátt kemur – og hvat gagn er tá í, at eg havi kent Guds vilja, men ikki havi
fylgt honum?
Nátt kemur – men hvat gagn er tá í, at eg havi kent Harra mín, um eg ikki
kendist við hann?
Nátt kemur – hvat gagn er tá í, at eg kendi nøkur teirra, sum eisini livdu í
lívssamfelagi við Harra mín, um eg ikki kendist við tey, men í staðin
vanvirdi tey og onki vildi hava við tey at gera.
Nátt kemur – og hvat gagn er tá í, at eg so mangan hevði hoyrt um
krossfesting Krists, men aldri hevði sæð, at andlit mítt og hendur mínar
vóru teirra millum, sum rópaðu: Krossfest, krossfest! -?
Nátt kemur – men hvat gagnar tað tá at fáa rósandi orð og viðmælir og
próvtøkuskjøl við sær, tá ið ongin lummi er á okkara seinasta klædningi?
Nátt kemur – hvat gagn er tá í, at Skriftin talar um vinir, sum skulu taka
ímóti mær í teim himmalsku heimbýlum, tí tey blivu forðað av tí hátti,
sum ein onnur menniskja livdi lív sítt og nýtti sínar pengar ... hvat gagnar
mær alt hetta, um ikki ein hevur okkurt at takka mær fyri?
Nátt kemur – enn er dagur. Í bønini beri eg lív mítt fram fyri hann, sum
bant lív sítt at mær. Hann, sum er Ljósið. Og lívið. Og Dagurin. So er
náttin ikki tað seinasta. Eftir at náttin er liðin, lýsir fyri degi: ”Og staðinum
tørvar heldur ikki sól ella mána til at lýsa fyri sær, tí at dýrd Guds skínur á
hann, og lambið er lampa hansara ... tí at nátt skal ikki verða har.”
Nátt kemur – handan náttina er Kristus. Mín dómari. Mín Frelsari.
Liva til Harrans æru
Nýt hvørja løtu væl,
so skal, tá nátt er komin,
hvíldin vera sæl!
Hjúnaringurin
”Men nú verða tey verandi, trúgv, vón og kærleiki, hesi trý, men størstur
av teimum er kærleikin.”
1.Kor.13,13
Tá ið eg var 16 ár, gjørdist eg sjúkur og lá 3/4 ár á sjúkrahúsi. Hetta var í
mangar mátar ein góð tíð, sjálvt um umstøðurnar vóru serligar. Hesa tíðina
fekk eg svar upp á mangar spurningar; men ein serlig hending fekk meg at
undrast.
Í mínari stovu lógu níggju menn, viðhvørt tólv. Hetta vóru menn, sum
vóru innlagdir í tríggjar, seks ella tólv mánaðir – summir í ár. Ein dagin
kom ein nýggjur maður í songina við síðuna av mínari. Hann gekk uppi og
tyktist at hava tað gott. Konan kom við honum og var hjá honum, til hann í
øllum góðum var komin í songina, og tey søgdu hvørt øðrum eymt farvæl.
Eftir nátturðan einar tveir dagar seinni skilti eg, at maðurin saman við
einum tveimum øðrum í stovuni ætlaði sær út ein túr – á eina kaffistovu
har í nánd. Men hvat síggi eg! Jú, maðurin tekur pengamappuna upp, tekur
hjúnaringin av og leggur hann í mappuna.
Sunnudag seinnapart plagdu fólk í hópatali at koma á vitjan, og langt fyri
vitjunartíð tekur maðurin pengamappuna fram, setir ringin á fingurin og
tekur væl ímóti konu síni. Soleiðis endurtekur sjónleikurin seg ferð eftir
ferð: ringurin av, út við øðrum – og tá ið hann so væntaði konu sína –
ringurin uppá aftur.
Síðan havi eg skilt meir og sjálvur roynt, hvat ið tað vil siga at fáa ein ring
upp á fingurin. Sum tað var frálíkt, fyrstu ferð hondin varð løgd fram til
almenna skoðan. Hvussu ofta leitaðu ikki eyguni og tankarnir til ringin og
ta menniskju, sum hevði tað navnið, sum stóð grivið í honum? Ringurin
var ein skattur, samstundis sum hann var vernd móti øðrum, sum kanska
kundu ”leggja á” ein. Men hann bant og pliktaði meg eisini. Hann var eitt
sjónligt prógv um, at eg var bundin til eina aðra menniskju.
Í dag, 25 ár eftir mína uppliving á sjúkrahúsinum, er menningin komin
longri. Tað er ikki bara tað, at hjúnaringurin er horvin, tað at giftast, fara
inn í eitt hjúnalag, er eisini um at fara av móta. Hetta er ikki bara so
millum heimsins menniskju, men eisini millum trúgvandi.
Tað er tíverri ikki so sjáldsamt at síggja bæði prest og prædikumann, sum
ein veit er giftur, við ongum ringi. - Tvætl, sigur onkur. Ringurin hevur
einki at týða. Tað er, hvussu tú livir, sum hevur alt at siga! Ja, rætt er tað.
Lívsførsla okkara hevur stóran týdning. Men hvat við teimum, sum ikki
vita, at tú ert giftur? Gevur tú við ongum hjúnaringi onkrum grundarlag
fyri vón?
Eg haldi eisini, at hjúnaringurin sigur okkurt meir! Hjúnaringurin – ella
tað, at tú ongan hjúnaring hevur – speglar tína støðu til hjúnalagið. Henda
skipanin er givin av Gudi og er ein binding, sum skal vara alt lívið á tamb,
og hjúnaringurin minnir teg dagliga á, at tú hoyrir einum øðrum til, og ein
ávísur persónur hoyri tær til.
Sum kristnar menniskjur mugu vit ikki blaka allar reglur og symbol fyri
borð. Hjúnaringurin er harafturat meir enn ein ímynd, eitt symbol. Hann er
ein sterkur stabbasteinur fram við lívsvegnum. Stabbasteinurin kann gera
vegin eitt sindur smalari; men hann er ein álítandi verja móti álopi á
hjúnalagið. Tí má hjúnaringurin ikki leggjast á hillina.
”For Fattig og Rik”. E.Campbell umsetti
Dømið ikki
”... »Hevði hann verið ein profetur... ”
Luk.7,39
Símun farisearin hugsar hetta við sær sjálvum.
Ein kvinna, sum har í bygdini bert er kend fyri sítt synduga lív, sýnir iðran
og kemur við eini alabastur-krukku av smyrslum. Hon vætir føtur Jesu við
tárum sínum og turkar teir við høvurhári sínum, og síðani kyssir hon teir
og salvar teir við smyrslum.
Men verturin, Símun, hugsar, at um Jesus veruliga var ein profetur, so
mátti hann tó vitað, hvør kvinna hon er, sum nemur við hann!
Eftir hugsanum Símunar var borðhaldið oyðilagt. Mundi Símun læra at
skilja, at ein ófatilig góðska kann vera fjald í tí, at Gud letur ætlanir okkara
miseydnast?
Hevði hann verið ein profetur ... Gjøgnum allar ættir hevur hin óndi herjað
á við sínum ”um”. Um Gud er til, hevði hann ikki latið órættvísina fingið
høvdið fyri seg. Um Gud hevur skapað okkum við teim longslum og
tráanum, sum eru í okkum, er tað ikki løgið, at tey leiða okkum í óføri. Um
Gud er góður, so unnar hann okkum helst alt tað, sum vit unna okkum
sjálvi.
Hevði hann verið ein profetur ... Símun situr og metir um Jesus – ikki sær
hann, at hann sjálvur er settur undir ævinleikans meting. Hann ákærir Jesus
– og sær ikki at sjálvur verður hann ákærdur fyri sítt harða og fordømandi
sinnalag, sum so mangan mistekur seg. Hann hugsar, at ein profetur mátti
havt sæð, hvør kvinna hon er – og ikki sær hann, at Guds miskunn eisini
fevnir um menniskjuna í kvinnuni og tekur hana inn at sær.
Og har inni í Guds miskunn er eisini rúm fyri Símuni. Um hann annars
hevur hug at koma innar.
Vítt standa opnar kongsins náðardyr,
dvøl ei at koma, enn er rúm sum fyrr.
Takk, o Faðir, at eg tori trúgva,
tá ið sólin setir síðstu ferð,
at eg komi heim til tín at búgva.
Sæla vón: leið mót himni ber!
Ger teg til
”... og tær, ið búnar vóru, fóru við honum inn til brúdleyps; og dyrnar
vórðu latnar aftur. ”
Matt.25,10
Soleiðis verður sagt um tær fimm hygnu moyggjarnar, ið sluppu við til
brúdleypsveitsluna. Brúdleypsveitslan er himmiríki. Tað verður líknað við
nakað so gott sum eina brúdleypsveitslu, og bert tey, ið búgvin eru, sleppa
inn í himmiríki. Hini verða latin uttanfyri. Hetta er tí ein álvarsamur
spurningur: ert tú búgvin, hevur tú gjørt teg til, ert tú tilreiðar, so tú kanst
sleppa inn, tá ið tann stundin kemur?
Tey gomlu skulu fara, tey ungu kunnu fara, verður sagt. Soleiðis er lívið.
Tí er rætt at vera búgvin í ungum árum eins og eldri. Og hvør veit, um
2023 verður árið, vit verða kallað út úr hesum heimi inn í hin æviga? At
búgva seg til hesa ferð er okkara veruliga, okkara størsta, ja okkara einasta
uppgáva her í verð.
Hvussu vit skulu búgva okkum til hesa ferð? Akkurát á sama hátt, sum
eina og hvørja aðra longri ferð, vit fara. Har er sjálvandi nógv ymiskt at
hugsa um, men alt kann koma undir ein av hesum trimum pørtunum:
1) at hava nakað at liva av
2) tað, einskal hava í viðføri,
3) at hava sagt farvæl.
Hava vit ikki hugsað um hetta, áðrenn vit fara, verður illa vorðið. Og fyri
at vit skulu náa himmalin, er nakað, vit skulu liva av, nakað at hava í
viðføri og nakað at hava sagt farvæl til, um vit skulu vera búgvin at fara, tá
ið boð koma eftir okkum.
”Eg eri lívsins breyð,” segði Jesus, ”tann, sum etur hetta breyðið, skal liva
allar ævir.” Jesus má vera okkara ”føði”, tann, vit liva av, okkara lívskelda
og lívsmál. Tann, sum fær lív sítt úr honum, hansara likami og blóði eins
og tað verður bjóðað okkum í hini heilagu kvøldmáltíðini, vil kunna vera
búgvin, tá ið brúðgómurin kemur. Men tíverri, tað eru so mong, sum hava
lív sítt í so mongum øðrum, og tí koma at standa uttanfyri.
Og í viðføri mega vit hava – ikki syndir okkara, tær fylgja okkum annars –
men fyrigeving syndanna, at Gud fyri Jesu Kristi skuld hevur strikað út
allar syndir okkara, hvørja ta einastu – eisini tær, sum standast av okkara
góðgerðum og tí, sum vit lótu vera at gera. Hetta er Guds dópsgáva til
okkum. At eiga vissu um fyrigeving fyri alla synd sína er tað størsta og
besta, ein menniskja kann hava her á fold, og hetta vil Gud geva tí, sum
vendir sær til hansara og trýr á Jesus.
Og síðan at hava sagt farvæl, tað er kanska tað torførasta; men í hesum
liggur at kunna vera leysur frá øllum tí, ein má lata vera eftir, hvat tað enn
er. Men í sjálvari umvendingini liggur ikki bara, at verða vendur til Guds,
men eisini at verða loystur frá ”verðini”, at hava fingið eina slíka støðu til
heimi og alt her í heimi, at ein innast inni ikki er bundin av tí.
At siga farvæl er tað seinasta, ein ger, áðrenn farið verður. Okkara støða til
tað, vit mega lata eftir okkum, lýsir eina best, hvussu langt vit eru komin í
at verða búgvin.
Johs. Mortensen
Lívið stendur ikki í tí, tú hevur
”Og hann segði við tey: »Ansið eftir og varið tykkum fyri øllum gírni, tí at
um onkur hevur almikið góðs, so stendur tó ikki lív hansara í tí, hann
eigur.« ”
Luk.12,15
Soleiðis sum samfelag okkara er skipað, ber ikki til hjá okkum ongan
pening at hava um hendi. Í dagligu bøn okkara, Faðir vár, har vit biðja um
dagligt breyð, er hetta eisini at skilja sum tað, at vit biðja um nóg mikið av
peningi til tað, ið krevst hvønn dagin.
Men vit eiga at fara varliga um peningin, vit fáa. Sjálvt um vit arbeiða og
stríðast fyri hann, fáa vit hann frá Gudi, tí tað er hann, ið gevur okkum
heilsu og evni, so vit eru før fyri at arbeiða.
Men vit eiga at ansa eftir, at peningur ella annað góðs ikki elvir gírni í
okkum, tí tá verður Gud settur til viks í lívi okkara.
Gudleysur er hann og eydnuleysur í lívsins sonnu merking verður hann, ið
letur seg lokka og trælka av peningi ella peningagírni. Fyri lítlan pening er
lætt at selja sítt álit og sína trúgv á Gud.
Paulus sigur við Timoteus(1.Tim.6,9-10) ”Men teir, sum vilja verða ríkir,
falla í freisting og snerru og mangar skilaleysar og skaðiligar girndir, sum
søkkja menniskjur niður í undirgang og glatan; tí at peningagirndin er rót
til alt tað, sum ilt er; av teirri trá eru summir vilstir frá trúnni og hava
gjøgnumstungið seg sjálvar við mongum pínslum. ”
Pengar tínir og ogn tín er frá Gudi, og honum skalt tú svara fyri, hvussu tú
umsitur hesar gávur.
Heiminum og børnunum tørvar sítt, kommunan og landið skal hava sítt,
men Gud roknar eisini við, at hansara ríki fær sítt. Henda seinasta partin
mugu vit ikki leggjast á, tí tað er einki skil í, at vit biðja: komi ríki títt! Og
so ikki geva okkara part, fyri at Guds ríki fær møguleika at koma.
Sum kristin eru vit tey, Gud hevur at líta á bæði við at bera boðskapin og
geva peningin, ið skal til, fyri at Guds ríki skal koma og halda fram okkara
millum og úti millum heidningar.
Vit hava øll ábyrgd her. Men av honum, sum meira verður litið til, verður
eisini meira kravt.
Tey ungu verða kanska meira freistað til at spilla peningin burtur til fjant
og fjas, stuttleika og njótingar, meðan tey eldru falla meira fyri at halda ov
fast upp á virðini til sín sjálvs – verða natin.
Í báðum førum verður ábyrgdin fyri Guds ríki svikin, og ótakk og misálit
verður víst Gudi fyri gávurnar. Vit eiga ikki at gerast mammons trælir, men
latið okkum geva keisaranum tað, ið keisarans er, og Gudi tað, ið Guds er.
Nógv ella lítið – so er tað signing Guds, ið gagnar. Og vit eiga altíð at siga
Gudi og Faðirinum tøkk fyri allar lutir í navni várs harra Jesu Krists.
(Ef.5,20)
Tey skulu síggja andlit hansara
”tí at lambið, sum er fyri miðjum hásætinum, skal røkta teir og leiða teir til
lívsins vatnkeldur, og Guð skal turka hvørt tár av eygum teirra.« ”
Op.7,17
Robert H. Pierson
”Hvat vilt tú helst av øllum síggja, tá ið tú kemur til Himmals, Billy?”
spurdi ein trúgvandi lærari ein næming í fyrsta flokki.
Billy hugsaði seg um eina løtu. Tað var so nógv, hann ynskti sær. Hann
hoyrdi so ofta tey vaksnu tosa um tað undurfulla landið við øllum
dýrgripunum.
So svaraði hann: ”Eg vil fegin síggja leyvurnar, húsini og einglarnar; men
helst av øllum vil eg síggja Jesus.”
Er hetta ikki sama ynski, sum øll trúgvandi hava? Leingist tær ikki eisini
eftir at síggja Frelsara tín, tá ið tú stendur mitt í lívsins stríði?
Í Bíbliuni stendur hetta undurfulla lyftið til tey frelstu: ”... og hásæti Guðs
og lambsins skal vera í honum, ... Og teir skulu síggja ásjón hansara, og
navn hansara skal vera á ennum teirra. ” Opb.22,3-4.
Ja, Jesus er har, og hann ”... skal røkta teir og leiða teir til lívsins
vatnkeldur, ... ” Op.7,17 ”... tá ið hann verður opinberaður, tá skulu vit
verða honum lík ...” 1.Jóh.3,2 og so skulu vit vera saman við honum um
allar ævir.
Høvundurin at Opinberingini sigur um tey frelstu: ”... Hetta eru teir, sum
fylgja lambinum, hvar tað so fer. ...” Opb.14,4
Jesu lærusveinar høvdu ein undurfullan fyrimun, tá ið teir ferðaðust saman
við honum í tey 3½ árini, hann var á jørðini. Teir sóu hann grøða. Teir
lurtaðu eftir lívsins orði, sum kom av vørrum hansara og trongdi inn í
hjarta teirra.
Men vit hava okkurt enn betri í væntu. Vit skulu ikki bara vera saman við
Kristusi í trý stutt ár, men gjøgnum allan ævinleikan. Lærusveinarnir vórðu
noyddir at standa og síggja hann verða húðflongdan og krossfestan. Tú og
eg kunnu koma at verða hjástødd, tá ið hann verður krýndur, og uppliva
undurfulla stýri hansara sum konganna Kongur og Harranna Harri. Tey
høvdu vónað, at hann hevði gjørt enda á jarnstýri Róms. Vit fara at
uppliva, at hann ger enda á syndarinnar stýri.
Lærusveinarnir kundu bert fylgjast við Jesusi innan fyri nakrar fáar
ferkilometrar; men tú og eg kunnu koma at fylgja Harra okkara frá
gongustjørnu til gongustjørnu. Vit kunnu fylgja honum, hvar ið hann fer.
Men tað eru ávís ting, vit ikki mugu gloyma. Tað eru sett ávís krøv at fáa
atgongd til Himmalin. ”Sæl eru tey hjartareinu, tí at tey skulu síggja Guð.
” Matt.5,8. Um vit ætla okkum at síggja hann í Himlinum, skal hjarta
okkara vera reint her. Lambsins blóð skal reinsa hjarta okkara nú, um vit
vilja gera okkum vónir um at koma at síggja hann til ta tíð. Vit skulu játta
syndina og sleppa henni. Bert reinir menn og reinar kvinnur kunnu síggja
ein heilagan Frelsara.
Um tú og eg ætla okkum at ”fylgja Lambinum, hvar tað fer,” á tí nýggju
jørðini, skulu vit byrja at fylgja honum nú á hesi jørð.
E. Campbell umsetti
Hvørjum rennur tú eftir?
”Tí at borgaraskapur okkara er á himnum, haðan sum vit eisini vænta sum
frelsara Harran Jesus Krist, ”
Fil.3,20
Umborð á skipi á veg til Amerika bar skiparin eyga við kvinnu, ið rann
aftur og fram á dekkinum í óró. Tað var ein mamma, ið skuldi yvir um
havið at vitja sjúka sonin. Skiparin spurdi: ”Hví renna tygum umkring á
skipinum?”
”Eg havi skund,” svaraði hon, ”eg má koma skjótt yvir havið. Hvør veit,
um eg finni hann á lívi?”
Onkur smílist ivaleyst og heldur fyri: Tápulingurin, hon! Kemur hon
skjótari fram, um hon rennur aftur og fram á dekkinum?
Og rætt er tað. Men bíða mær eitt sindur. Bert tú teg ikki ofta at á sama
hátt. Tú stunar aftur og fram alt lívið. Túsund ting skulu gerast, og verða
tey ikki gjørd, so er lívið einki vert longur, heldur tú. Og hoyr meg eitt orð!
Verðin gongur sína gongd, eisini tann dagin, tá ið tú ert farin. Onkur
saknar teg, ja, fleiri kanska, men kortini steðgar tilveran ikki, um tú fert
hiðani.
Men spurningurin er so: Hvørjum hevur tú runnið eftir? Og náddi tú
málið? Var tað ein trivalig bankabók, eitt stuttligt kvøld ella fagnaður og
góðgæti – ja, so er tað púra vist, at tú komst ikki á mál. Tí so gjørdist lívið
eitt svik alt sum tað var – eins og tað gekst mammuni; sjálvt um hon rann
allan vegin, var sonurin kortini deyður, tá ið skipið kom fram.
Paulus átti annað mið og mál fyri lívinum enn bert at vera til. ”Tí at
borgaraskapur okkara er á himnum, haðan sum vit eisini vænta sum
frelsara Harran Jesus Krist, ”
Fyri honum var stavnhaldið at koma frelstur í havn. Tá fær lívið meining
og innihald. Uttan hetta stavnhald er ferðin um lívshavið miðloysi og
vónloysi.
A.J
Mark og hegn
”Tú mást ikki hava aðrar gudar enn meg. Tú mást ongar ...”
5. Mós.5,7-8
Mark eru her í lívinum, sum menniskju hava sett, og sum eru púra
høpisleys.
At fólk t.d í summum londum enn ikki sleppa at hugsa og trúgva og taka
til orðanna samsvarandi sannføring síni, halda vit av røttum vera órímiligt.
Og at fólk sumstaðni ikki hava valrætt, annaðhvørt tí tey eru kvinnur, ella
tí tey hava skeivan húðarlit, halda vit eisini vera órímiligt.
Samstundis eru tað kortini nøkur mark í lívinum, sum vit kanska eisini
meta sum negativ, men sum kortini eru neyðug. Her verður serliga hugsað
um tey mark, Gud hevur sett.
Tey tíggju boðini tala týðiliga um hesi mark. Til dømis hevur Gud sett
mark um lívið hjá hvørjum einstøkum menniskja – tað má ikki
oyðileggjast. Hann hevur eisini sett mark um ognina hjá øllum
menniskjum – hon má ikki stjalast. Gud hevur eisini sett mark um øll
hjúnaløg – eingin triði persónur hevur loyvi at órógva tað.
Um vit staðin fyri ”mark” siga ”hegn”, verður kanska skilligari, hvat ið
hesi markini merkja, sum Gud hevur sett okkum. Tey eru verjandi hegn.
Tey eru sett har, ikki fyri at nerva okkum og gera okkum fortreð, men at
vera okkum at gagni. Gud vil, at vit ikki skulu skaða hvørki okkum sjálv
ella onnur. Tí hevur hann givið okkum boð síni. Umsorgan hansara fyri
okkum og kærleikin til okkara er orsøkin til, at hann hevur givið okkum boðini.
Okkara trupulleiki er, at Guds hegn berst okkum fyri sum lívsavmarkandi.
Tí vilja vit, og royna vit í heilum at fara yvir um tey – okkum sjálvum og
øðrum til vanlukku og skaða í tíð og ævir. Ja, í veruleikanum eru vit øll
farin upp um tað hegnið, sum Gud hevur sett um okkum her í lívinum. Vit
eru veruliga í tí skeivu síðuni í okkara viðurskiftum við Gud, okkara
skapara.
Men til alla lukku ber til at koma aftur. Tað er Gudi sjálvum fyri at takka.
Hann hevur í Jesusi Kristi soni sínum slættað okkum veg gjøgnum hegnið
aftur til Guds. Og heima hjá honum fara vit so smátt við nýggjum eygum
at líta at teimum markum, hann hevur sett í lívinum. At tey júst eru
verjandi hegn, og tað ræður um hjá okkum at verða røttu megin hegnið.
E.Campbell umsetti
Eg eri
”Umsjónarmenn Ísraelsmanna komu tá og rópaðu til Fárao og søgdu:
»Hví fert tú soleiðis við trælum tínum? ”
2.Mósebók 5,15
Eina tíð røktaði Móses seyð hjá verfaðir sínum, Jetro, presti Midians.
Einaferð, tá ið hann rak fenaðin yvir um oyðimørkina og kom at
Gudsfjallinum, Horeb, birtist Gud fyri honum. Hann sá eldsloga, sum steig
upp úr einum tornarunni, men tornarunnurin var óskaddur. Hetta undraði
Móses, ein runnur, ið brendi, men ikki brendi upp. Móses skundaði sær
nærri at síggja hesa miklu sjón. Men tá rópti Gud: ”Móses! Móses!” Móses
steðgaði og segði: ”Her eri eg!” Og røddin segði: ”Kom ikki nærri!” men
lat teg úr skónum, tí at tann staður, sum tú stendur á, er heilag jørð!”
Móses stóð her yvir fyri undursins Gudi og sá nakað, sum hann ikki fataði,
men hetta ófatiliga vildi hann skilja við viti sínum. Tá er tað, at Guds
ávaring ljóðar: ”Nei, steðga Móses! Hetta er heilagt, nem ikki við, hetta
skal ikki skiljast. Undur er undur! Gud er Gud! Hann hvørki kann ella skal
skiljast, men trúgvast.”
Mong menniskju hava roynt at treingja inn fyri at skilja hesar guddómligu
gáturnar.
Tað fortelist, um Augustin: Ein dagin kom hann gangandi fram við strond
Miðalhavsins, grundandi yvir tær ævigu gáturnar. Serstakliga var tað
”tríeinigheitina”, hann ikki kundi fata; tríggir persónar og tó bert ein. Nei,
hann vildi ikki boyggja seg og viðganga, at her stóð hann yvir fyri tí, sum
hann ikki kundi fata. Tá sá hann ein lítlan drong, sum sat og gróv í
sandinum eitt djúpt hol, og var nú byrjaður at grava eina veit út í havið.
”Hvat skalt tú gera við hatta holið?” spyr Augustin. Drongurin svaraði:
”Eg vil hava Miðalhavið inn í holið, alt sum tað er!”
Augustin fór víðari fram hugsandi: tað stóra víða havið inn í eitt lítið hol.
Og tú roynir at stappa tann stóra æviga Gud inn í tín lítla mannaheila.
Síðani skrivaði Augustin 15 stórar bøkur: De trinitates – um tríeinigheitina.
Hallesby, professari, sáli, hevur sagt: ”Jú eldri eg verði, tess oftari takki eg
Gudi fyri, at hann er ófatiligur. Eg hugsi, at vit oftast nýta ov smá mál um
Gud.”
Har úti við tornarunnin fekk Móses Guds kall – eisini til at føra Ísraels fólk
út úr Egyptalandi. Og Móses segði við Gud: ”Men tá ið eg nú komi til
Ísraels menn og sigi teimum, at Gud fedra teirra hevur sent meg til teirra,
og teir tá fara at spyrja um navn hansara, hvat skal eg tí svara teimum?” Tá
segði Gud við Móses: ”Soleiðis skalt tú siga við Ísraels menn: ”Eg eri”
hevur sent meg til tykkara.”
Navnið, ”eg eri” lýsir Gud sum tann, ið ikki skyldar nøkrum sína tilveru.
Og er óheftur av øllum, meðan alt er treytað og til við honum. Eisini
merkir navnið: ”Eg eri,” tann óvikaligi, tann óbroytiligi og tann trúfasti.
Harrin biður Móses bera boð til fólkið og leggur afturat: ”Hetta er navn
mítt um ævir, og hetta er eiti mítt ættarlið eftir ættarlið.”
Herí liggur ein rík troyst fyri allar ættir. Eisini fyri teg, sum livir sum Guds
barn her í heiminum í dag. ”Tí at um so fjøllini vikast, og heyggjarnir
ridla, skal tó kærleiki mín ikki frá tær víkja og friðarsáttmáli mín ikki
gretta, sigur Harrin, miskunnari tín. ” Jes.54,10
Cl. Eliassen
Líkverjan
"Tí at eg eri fullvísur í tí, at hvørki deyði ella lív, hvørki einglar ella
harradømi, hvørki tað, sum nú er, ella tað, sum koma skal, ella
kreftur, hvørki hædd ella dýpd ella nakar annar skapningur skal kunna
skilja okkum frá kærleika Guðs í Kristi Jesusi, harra okkara."
Róm.8,38-39
Hin kendi týski presturin og høvundurin Otto Funcke sigur í einari av
bókum sínum frá einum upplivilsi, sum hann hevði við eina sóttarsong.
”Prestur,” segði hin deyðasjúki, ”eg havi vunnið alt tað, eg havi tráað eftir
í einum longum lívi. Ongantíð havi eg unnað mær frið. Tá ið onnur hvíldu
seg, arbeiddi eg og vildi vinna meira gull, størri æru, virðing og veldi. Og
eg havi fingið tað, men varð kortini ikki nøgdur. Eg havi ongantíð havt tíð
at hugsa um sál mína ella ævinleikan. Og alt tað, sum eg havi vunnið og
eigi á, er ein líkverja. Ein líkverja, prestur, tað er alt!”
Eitt ússaligt úrslit úr einum longum strevi, ein líkverja; eg veit ikki, hvussu
mikið hon kostar, prísurin kann vera ymiskur, alt eftir, hvat ið tilfarið er,
hvussu gírig tey avvaraðandi eru, ella hvussu ríkur hin deyði var. Ein
líkverja, prestur! Meira fær eingin okkara, um tað var æra, gull og virðing,
vit royndu at kradda okkum. Og hvussu mong eru ikki tey, ið mugu siga,
sum hesin maðurin: alt, tey fingu við sær, var líkverjan. Eitt vána úrslit.
Men hoyr so, hvat Paulus ápostul sigur: Eg eri fullvísur í tí, at hvørki deyði
ella lív, ella nakað, ið til er, kann skilja meg frá Gudi. Annaðhvørt eg livi
ella doyggi, hoyri eg Harranum til. Hetta er eitt øðrvísi sigurskvæði; hann
eigur meira á enn eina líkverju; hann er vissur í, at sigurskransurin liggur
til reiðar.
Hvat skal títt lívsúrslit blíva: ein líkverja ella ein sigurskransur í himli? Tað
kemur ikki av sær sjálvum, men av einari miðvísari lívsstrevan, har málið
hvørki var glitur og heiður ella at koma væl í grøvina, men at tæna Gudi
her og koma bjargaður heim í Guds himmal.
A.J
Á heystardegi
”Júda, eisini tær er upptøka ætlað, tá ið eg vendi fólks míns lagnu og grøði
Ísrael. ”
Hós.6,11
Eingin tíð er meira spennandi enn heystartíðin, tí um heystið skulu vit
síggja úrslitið av tí, sum um várið varð sáað. Men tað er eisini nakað
dapurt við hesi tíð, tí tá koma vársins mistøk fram, sum ikki kunnu gerast
umaftur. - Í mannalívinum kemur eisini ein heystartíð, og tað er hon, sum
telir tap ella vinning.
”Hvussu brúkar tú teir ljósu ungdómsdagar; sum tú sáar skalt tú heysta,
minst til tað.” Ungdómstíðin er vártíðin í mannalívinum, tí eisini ein sátíð.
Lat tað vera sagt, at tað er so lítið, ið verður sáað í mun til tað, ið kemur
upp, tí má ungdómstíðin ikki misbrúkast. Man sáar nakað, antin tað er gott
ella ringt, og úrtøkan verður hareftir. Tí talast tað um at sáa í andanum og
ikki í holdinum, og stórur munur er á úrslitinum. Paulus stillar hesi bæði
móti hvørjum øðrum í Gal.5,19 og 22.kap.6,8.
Mangur má sanna, tá lívsheystið kemur, at várið er farið og heystið við, og
tey eru ikki frelst. Jer.8,20.
Ein bóndi skuldi á uttanlandaferð um várið. Jørðin var velt, men ikki sáað.
Áðrenn hann fór, segði hann við húskall sín, hvar hann skuldi sáa hveitina
og hvar byggina. Tá bóndin kemur heim móti sumri, fer hann glaður út í
veltuna at síggja, hvussu gongst, men verður ovfarin av at síggja, at har,
sum hveiti skuldi verið sáað, stóð bygg.
Bóndin rópti harmur á húskallin og segði: ”Hví hevur tú ikki sáað, sum eg
bað teg?” Húskallurin boygdi høvur og bað um fyrigeving. Bóndin svaraði
nú: ”Eg kann fyrigeva tær, men minst til: byggin stendur har, tað kann ikki
sáast umaftur!”
Vit hava fingið eitt lívsøki at sáa í, og har sáa vit bara einaferð. Hvat skal
standa, tá várið og summarið av okkara lívsskeiði er farið, og
lívsheystardagurin skal vísa úrslitið? Men væl veit eg, Gud havi lov, at um
ein vaknar til at síggja sítt spilta lív og kemur til Jesus og biður um frelsu,
so fær hann fyrigeving og hjálp, sjálvt um tey nógvu lívsárini eru spilt, tí
lívið kann ikki livast umaftur.
Ein 72 ára gamal maður segðii við meg, tá hann varð frelstur: ”Tá eg stóð
við deyðsongina hjá mammu míni, 13 ára gamal, lovaði eg henni, at eg
skuldi fylgja Jesusi. Nú eru ár míni farin spilt. Eg havi arbeitt og vunnið
nógv í hesi verð, men alt uttan Gud.” So vendi hann sær móti Gudi og
segði: ”Lívsárini eru farin, men gev mær náði at liva tvey ár afturat, so eg
kann vitna fyri nøkrum av mínum kenningum um tína frelsu.”
Kæri tú, sum hetta lesur, um tú ert í vártíðini, summartíðini ella
heystartíðini av lívsskeiði tínum. Síggj nú lívsins álvara. ”Tí at hann sigur:
»Á gævustund bønhoyrdi eg teg, og á frelsudegi hjálpti eg tær.« Sí, nú er
tað ein sonn gævustund, sí, nú er tað ein frelsudagur! ” 2.Kor.6,2
Skjótt kann lívsdagurin verða avbrotin. Gríp tað æviga lívið nú, so kanst tú
koma at sáa í andanum og heysta ævigt lív av andanum.
Ránsmaðurin á krossinum fekk eina frelsta sál, men eitt spilt lív. Paulus,
Pætur og Jóhannes fingu eisini eina frelsta sál, men eisini eitt frelst lív í
tænastuni fyri harran Jesus. ”Tað er so gott at kenna Gud frá ungum árum
av, at tæna honum, elska hann, sum lívið okkum gav.”
J.B.
3.september 2023
Hendingar, sum vóru einum feltpresti fyri
”Men hann varð særdur vára synda vegna og sundurbrotin vára misgerða
vegna; okkum til friðar kom revsingin niður á hann, og av sárum hans
fingu vit heilsubót. ”
Jes.53,5
Ein enskur prestur, Josef Shepard at navni, hevði undir fyrra
veraldarbardaga gjørt tænastu sum feltprestur. - ”Eg minnist ein ungan
hermann, sum lá at doyggja; hann ræddist einsemið, sum deyðin førir við
sær,” greiddi Shepard prestur mær frá, ”hann vildi ikki burtur frá
vinmonnum sínum. Tá ið hann havði verið saman við teimum í
skotgrøvunum, hevði hann altíð verið ein djarvur hermaður – men nú lá
hann at doyggja, fyltur av ótta tí hann skuldi ganga einsamallur inn í
deyðan. - ”Ja, men um eg nú bleiv skotin og fór við tær inn í deyðan, hevði
tú so verið bangin?” spurdi eg hann. ”Nei,” svaraði hin ungi hermaðurin,
”um tygum komu við mær, kundi eg farið hvar sum helst.” -
”Nú skal eg siga tær eitt,” segði eg við hann, ”tað er ein sum er størri enn
eg, og hann vil fara við tær – hann vil ikki lata teg fara einsamallan – tín
”hvíti vinur” (undir fyrra veraldarbardaga kallaðu teir ensku hermenninir
sum oftast Jesus fyri ”The camrade in white”, tað vil siga hin hvíti vinurin)
vil fylgja tær, so tú kanst vera fullkomiliga tryggur – hann kennir handa
vegin, hann hevur nevniliga einaferð sjálvur gingið hann – so hann villist
ikki. -
Og hann stendur júst nú undir liðini á tær. Lat eygu tíni aftur og ver stillur
eina løtu. Sært tú ikki tornakrúnuna? Rætt einaferð hond tína út – følir tú
ikki naglamerkini?”
- Heilt stillisliga segði eg so tey signaðu orðini frá 53. kapitlinum hjá
Jesaja: ”Men hann varð særdur vára synda vegna og sundurbrotin vára
misgerða vegna; okkum til friðar kom revsingin niður á hann, og av sárum
hans fingu vit heilsubót. ”
Tá vendi hin ungi hermaðurin sær á og við einum lukkuligum smíli segði
hann: ”Nú er hann her” - so doyði hann.
Hetta hoyrir við til tær ríkastu hendingarnar hjá einum feltpresti, at undir
so ræðuligum umstøðum, sum eingin kann hugsa sær, sum ikki sjálvur
hevur sæð tað – har verður tað staðfest so undurfult, at evangeliið er ein
kraft til frelsu. Og sum frásøgnin um Jesu kross altíð hevði eina undurfulla
megi!
Tá ið ein feltprestur var nýggjur í starvinum, hevði hann altíð lyndi til sum
ugga og troyst at brúka smá, vøkur vers við uppbyggjandi innihaldi. Men
yvir fyri einum hermanni, sum lá at doyggja, rinu hesi nokk so vøkru og
uppbyggjandi versini ikki á – og drivin av djúpari trongd í sínum egna
hjarta at rætta tí, sum lá at doyggja, nóg nógva hjálp, fór feltpresturinat
siga frá Jesu deyða á krossinum – og beinanvegin sá hann, at andlitið á tí
doyggjandi var fyri einari frálíkari broyting. Í frásøgnini um Jesus var øll
tann styrki og troyst, sum ein maður hevði brúk fyri, so hann kundi
doyggja við friði í hjarta sínum.”
”Tá ið eg las gudfrøði í Cambridge,” helt Shephard prestur á, ”voldi Jesu
krossur og sáttargerð mær nógvan iva og trupulleikar, og eg rannsakaði tær
ymisku hugsanirnar – og ikki minst tær, sum vildu gera týdningin av
krossinum veikari. - Men mitt í øllum krígsræðslunum, altíð umgyrdur av
deyðanum – bleiv einhvør feril av iva sópaður til viks út úr sinni mínum.
Tað gjørdist so livandi og veruligt fyri mær, hvør meiningin við Jesu deyða
á krossinum var – men allan rættin hevði hin gamli profeturin, tá ið hann
segði orðini úr Jes.53,5:
E.Campbell umsetti
Familjualtar
”Tá reisti hann altar har og ákallaði navn Harrans, og hann setti har tjald
sítt; og har gróvu húskallar Ísaks brunn. ”
1.Mós.26,25
Tann sannroyndin, at Ábraham bygdi eitt altar og tilbað Harran allastaðni,
har hann settist niður(1.Mós.12,7-8); 13,4-18) var við til at gera hann til
tann mannin, hann var. Og eisini hesum viðvíkjandi gekk Ísakur í
fótasporum faðirs síns.
Eitt altar er eitt stað, har tú ákallar navn Harrans og tilbiður hann. Vit
mugu eina ferð fyri allar geva okkum og alt okkara yvir til Guds, men
henda yvirgeving má dagliga endurnýggjast gjøgnum bøn og tilbiðjan.
Hetta er andaliga gudsdýrkan okkara(Róm.12,1-2). Vit mugu í heimum
okkara hava tað, sum kallað verður eitt familjualtar.
Allir trúgvandi pápar mugu í heimum sínum byggja eitt altar, og er eingin
pápi har, má mamman gera tað. Her er sjálvandi ikki talan um eitt sjónligt
altar, men um eitt stað, har familjan hvønn dag samlast um Guds orð og í
bøn og tilbiðjan. Ein familja, sum biður saman, stendur saman. Tey børn,
sum vaksa upp kring eitt familjualtar, fara at hava lættari við at byggja sítt
egna altar, tá ið tey sjálv seta sítt egna heim á stovn.
E.Campbell umsetti
Út úr myrkri og skugga
”og leiddi út úr myrkri og skugga og bond teirra sundur sleit, ”
Sálmur 107,14
Hetta er ein fagnaðar sálmur. Gud legði uppí, tá ið tað gekst fólkinum illa.
Soleiðis hevði tað mangan gingist, og sum oftast var tað av teirra egnu
ávum.
Gud hevði vent vreiði síni móti teimum, tí tey høvdu verið ólýðin. Men
kortini leiddi Gud tey út úr myrkrinum og gav teimum frælsið aftur.
Soleiðis virkar Gud altíð við sínum børnum. Neyvan eru tað mong kristin,
sum ikki av og á hava upplivað, at myrkrið seig seg saman um tey, og tað
var eins og bond, ið táttaðust um tey.
Men mong hava so eisini upplivað, at tað lýsti í aftur, og at Gud loysti
bondini. Soleiðis er Gud. Og tað merkir eisini, at soleiðis verður hann
altíð, eisini næstu ferð vit glíða út í myrkrið, og okkurt bindur okkum.
Vit kunnu altíð rópa til hansara í neyð okkara, og vit kunnu vænta, at hann
ikki vendir okkum bakið, men tekur sær av okkum.
Latum okkum ikki gloyma at halda á við at takka fyri tað, sum Gud hevur
gjørt fyri okkum í tíðini, sum farin er! Tað kann hjálpa okkum at hvíla eitt
sindur tryggari í trúnni á, at soleiðis fer hann eisini at taka sær av okkum í
framtíðini.
Gud kann tykta okkum eisini við eitt skifti at lata myrkrið síga saman um
okkum ella við at lata leinkjur binda okkum.
Men aldri er tað Guds mál, at lív okkara skal vera soleiðis. Hann vil geva
okkum lívið í ljósinum aftur og fría okkum frá tí, sum tyngir.
Jesus mín gleði,
troyst mín í svárastu neyð.
Lætnar mín tregi,
tá ið meg minnist tín deyð.