27.juli 2024
At telja várar dagar
„At telja várar dagar tú okkum læri, at vit mega vísdóm í hjartanum fáa! “
Sl.90,12
Hann, ið dugir at telja dagar sínar, eigur vísdóm í hjartanum. Henda lívsins
sannleika ásannar sálmaskaldið.
Hetta er ikki at skilja soleiðis, at vit við ótta og stúran skulu síggja dagar
og ár fara afturum og øtast við, at lív okkara styttist fyri hvønn dagin, ið
fer. Henda óttan hava vit bert so leingi, sum vit liva burtur frá Gudi og ikki
eiga ta vælsignaðu trygdina í at vera Guds børn. Meðan vit liva í syndini,
er Guds vreiði yvir okkum, og tá hava vit orsøk til at óttast, ja, tá ganga vit
til av Guds vreiði, tí misgerðir og vantrúgv okkara eru honum altíð fyri
eygum. Vit kunnu einki fjala fyri Gudi.
”Áðrenn fjøllini vórðu til, áðrenn jørð og heimur vórðu fødd, um aldur og
allar ævir er Gud” (Sl.90,2),
„Sjúti ár er æviskeið várt, og um mikil er megin áttati ár, og teirra dýrd er
bert sút og møði, tí tíðin rennur, og vit fljúgva avstað. “ Sl.90,10, Ja,
sammett við Gud eru vit dust og okkara lív stutt og fátæksligt.
Men fáa vit lært at taka okkara lív av hansara hond, og fær hann lært
okkum at telja okkara dagar undir síni vernd og skjóli, tá hvørvur ótti og
stúran, og vit fáa lívsins vísdóm í hjarta. Tá verður gleði okkara at vera í
felagsskapi við Gudi. Tá duga vit á at skyna, at Gud hevur eina ætlan við
lívi okkara. Tá fær okkara lív virði fyri onnur menniskju. Og tá kenna vit
lívsins gleði. Lat okkum biðja við sálmaskaldinum: Harri, tú okkum skjól
hevur verið ætt eftir ætt!
At telja várar dagar tú okkum læri, at vit mega vísdómin í hjartanum fáa!
Metta okkum við miskunn tíni um morguntíð, lat okkum gleðast og
fegnast allar várar dagar!
Harrans Guds várs yndi yvir okkum veri! Tað, várar hendur havast at, fyri
okkum tú fremji! Ja, frem tú handaverk vár!
Stirdar mannasálir
„Gevið, tá skal tykkum verða givið; eitt gott, stappað, stungið, høgrokað
mál skulu tey geva tykkum í fang; tí at við tí máli, sum tit mála, skal
tykkum aftur verða mált.«“
Luk.6,38
Á garði í Svøríki varð ein dagin funnin ein bóndi, ið lá deyður í song síni.
Hann var stirdur í hel. Seinni kom fram, at bóndin ikki bert átti garðin
skuldafrían, men væl afturat í bankanum. Kortini lá hann innideyður í
kulda, tí hann ikki „hevði ráð“ at leggja í ovnin. Hitt verra hjá hesum
manni var tó tað, at hann var stirdur innan, tí hann var ein trælur hjá
peninginum.
Sanniliga, mammon er harður harri at tæna, tað man mangur hava sannað.
Peningur er góður tænari, men ræðuligur harri. Men gakk, ikki er tað bert
pengar, fólk ikki unna sær at brúka: Hugsið um øll tey stirdu menniskju,
sum aldri hava ráð til eitt blídligt smíl ella eitt vinarligt orð, ella aldri koma
fram at einum barni uttan at deila um eitt ella annað.
Tað yður av stirdum mannasálum. Hvat er gírni annað enn havisjúka.
Onnur mugu einki fáa, alt skal ein sjálvur hava. Eisini hann, sum strevar
seg gjøgnum lívið, verður øvundaður av hinum gíriga, tí hesin ber ótta fyri,
at ov lítið verður í sín part.
Neyðars menniskja, sum aldri hevur lært, at tess meira ein letur og unnar
sínum granna, tess ríkari verður ein sjálvur, og tess størri gleði verður í
eins egna lívi.
Var tað ikki tað, Jesus segði: Gevið, so skal tykkum verða givið! Tann,
sum fatar, at alt, vit her hava, er borgað góðs ella eitt húsarhald, vit skulu
umsita, hevur ráð til at hjálpa øðrum, ið fingu minni, og hann hevur ráð til
at gleðast saman við hinum.
Gevið, so skal tykkum verða givið!
A.J
Hvat sløkkir sálartostan?
“Jesus sigur við hann: »Eg eri vegurin og sannleikin og lívið. Eingin
kemur til faðirin uttan við mær.”
Jóh.14,6
Tað var Moody, sum í einum av bókum sínum segði, at blakar tú ein neva
av saguspønum út í tún, so er tað ikki ein fuglur, sum so mikið sum
skeitir at teimum, men blakar tú ein neva av molum, so eru smáfuglarnir
har beinanvegin og eta teir upp.
Tá ið vit hugsa um andaliga føði, so kennir eitt satt Guds barn munin á
heimsins saguspønum og breyðinum, sum kom niður av himli, Jesus
Kristus. Hansara orð er hitt einasta, sum kann sløkkja ta tystu sálina.
Drekk ikki úr heimsins runuhyljum, men fyll teg við tí klára, reina
kelduvatninum, sum Jesus hevur at geva tær, orð sítt.
Alt summarið á tamb eru verðslig tiltøk um vikuskiftini, ja, bæði tvey og
trý ymisk eru at velja í. Men tá ið larmurin og gangurin eru tagnað,
sloknar gleðin eisini, tí gleði er ikki at finna í larmi. Føroyska orðið
stuttleiki sigur alt: tað er ein stuttur leikur.
og innihaldi. Tá ið vit taka ímóti honum í trúgv og bjóða honum inn í
okkara hjarta, so gevur hann okkum syndafyrigeving, eitt ævigt lív, frið
og ta sonnu gleðina.
Hann er Vegurin, Sannleikin og Lívið. Eingin kann ogna sær alt hetta
uttan at geva seg yvir til Jesus. Hann bíðar eftir tær og vil tær alt tað
besta.
Fyri pengar fært tú alt….?
”Tí hvat gagnar tað manni, um hann vinnur allan heimin, men má bøta
afturfyri við sál síni? Ella hvat skal maður geva í viðurlag fyri sál sína? ”
Matt. 16,26.
Pengar eru ikki størsti gripurin, sum vit kunnu fáa. Men tað eru mong
menniskju, sum halda tað. Tað ber ikki til at eta teir. Vit kunnu hava
lummarnar fullar av pengum og kortini svølta, tysta ella frysta íhel, um tað
ikki er matur, drekka ella klæði at fáa. Pengarnir í sjálvum sær eru einki
verdir; men teir eru ein góð gáva hjá tí, sum brúkar teir rætt.
“Fyri pengar fært tú alt,” verður sagt. Nei, tað er ikki so. Ein yrkjari sigur:
Fyri pengar fært tú:
mat, men ikki matarlyst,
heilivág, men ikki góða heilsu,
seingjarklæði, men ikki svøvn,
lærdóm, men ikki vit og skil,
pynt og stás, men ikki vakurleika,
stuttleikar, men ikki gleði,
vinir, men ikki vinskap,
tænarar, men ikki trúskap,
grá hár, men ikki æru,
róligar dagar, men ikki frið.
Skalið av øllum kanst tú fáa fyri pengar; men kjarnin verður ikki seld fyri gull.
“Budskab fra Naadens Rige” Effie Campbell umsetti.
Hann var funnin
”Og tá ið hann hevur funnið hann, leggur hann hann fegin á herðarnar; ”
Luk.15,5
Á hvørjum ári verður hildin ein stór missiónsstevna í Basel í Schweitz. Á
einari slíkari stevnu skuldu einaferð tíggju ungir menn verða vígdir til
trúboðarar og sendir út í heidningalond.
Teir stóðu allir á rað, og ein prestur gekk fram við teimum og spurdi hvønn
einstakan: ”Hevur tú funnið frelsara tín?” Og hvørja ferð fekk presturin
svarið: ”Ja!” Men so knappliga svarar ein: ”Nei!” - Presturin hvakk við.
”Nei,” sigur hesin ungi maðurin uppaftur við gráturødd: ”Frelsarin hevur
funnið meg!”
N. týddi
Eittans fótafet
”Men Dávid svaraði honum aftur og mælti: »Vissuliga veit faðir tín, at tú
hevur góðan tokka til mín og hugsar við sær: Jónatan skal ikki vita av
hesum, so eg ikki elvi honum sorg. Nei, so satt sum Harrin livir, og tú livir:
millum mín og deyðans er eittans fótafet.« ”
1.Sám.20,3
Tað er Dávid, sum sigur hesi orð til vin sín, Jónatan. Sául, kongur, lá
Dávidi eftir lívinum. Hóast tað hevði eydnast Jónatan ferð eftir ferð at
bjarga lívi Dávids, so skilti Dávid tó, at lív sítt hekk sum í einum tráði.
”Millum mín og deyðans er eittans fótafet”.
Men júst ígjøgnum mótgangin hevði Dávid lært at skilja heimsins fáfongd,
og ígjøgnum síni egnu føll lærdi hann at kenna sítt egna máttloysi. Hetta
kemur til orða mangar staðir, t.d í Sálmi 103: ”Mansins dagar eru sum
grasið, sum blómin á markini so blómar hann. Tá vindurin yvir hann fer,
er hann horvin, og heimstað hans hann ei kennir meir. ” Sl.103,15-16
Men eisini gjøgnum trongdirnar hevði hann lært at leita inn til Gud.
Neyvan er nakað skrift í Bíbliuni, sum andar meira av áliti enn Dávids
sálmar. Hann hevði lært at leggja seg inn til Gud faðirs hjarta við neyð
síni, og har upplivdi hann, at Gud var styrki hansara, og at ”Jákups Gud
var fasta borg hansara”.
Eittans fótafet. Hóska ikki hesi orð sum yvirskrift yvir hvørt mannalív?
Yvir títt og mítt? Mær tykir tað! Lívsleið okkara er frá vøggu til grøv. Hjá
summum er hon stutt, hjá øðrum eitt sindur longri. Men tá ið saman um
kemur, mugu vit ásanna, at lívið er stutt. Og ymisliga fellur lívið hjá
okkum. Tann, ið fær loyvi at liva eitt áramál, sleppur neyvan undan at
royna nakað av heimsins mótgangi, sút og gremjan. Men tann tyngsta
byrðan at bera er tó syndabyrðan. Eingin kendi hetta gjøllari enn Dávid, og
tí kundi hann eisini, tá ið hann hevði upplivað syndanna fyrigeving, frøast
í sál síni og siga: ”Sælur er hann, hvørs misbrot er fyrigivið, hvørs synd er
kvittað. ” Sl.32,1
Eisini tú, sum knógvar undir syndabyrðuni, kann uppliva hesa somu gleði.
Jesus sigur: ”Komið higar til mín øll tit, sum arbeiða og ganga undir
tungum byrðum, og eg vil veita tykkum hvílu. ” Matt.11,28
Um onkur, ið lesur hesar reglur, hevur tað svárt á ein ella annan hátt,
annaðhvørt tað er syndin, ið nívir, sjúka, saknur ella einsemi, so skal tað
sigast til tín: tú ert ikki einsamallur, Jesus sær teg! Legg teg tí við øllum,
sum teg tyngir, inn til hansara frelsarahjarta. So vil hann siga tær – og hann
vil, at tú skalt líta á tað í trúgv: - Vinur mín, tað er fullgjørt eisini fyri teg!
Cl. Eliassen
Hví látast vit ikki um vón?
“Og tá ið hon hetta hevði sagt, fór hon avstað og rópaði Mariu, systur
sína, loyniliga og segði: »Meistarin er her og rópar teg.«”
Jóh.11,28
Presturin er komin at vitja ein mann, sum liggur á sjúkrahúsi. Brádliga fer
ein klokka at ringja um alla deildina. Presturin gjørdist illa við, tí okkurt
álvarsamt mundi vera á vási. Læknin, sum sat við seingina hjá
sjúklinginum, lætst ikki um vón, heldur ikki sjúkrasystirin, sum eisini var
stødd inni á stovuni. Men klokkan helt á við sínum andskræmiliga ljóði.
Løtu seinni var øll deildin fylt við tjúkkum, gráum royki. Eldur var í niðri
við útgongdina, og neyðútgongd var eingin.
Tann tíman, tað vardi at sløkkja eldin, hugsaði presturin um, hví fólk ikki
látast um vón, tá ið ein ávaringarklokka fer at ringja. Hvussu ber til at sita
púra líkasælur, tá ið ringt verður inn í oyruni, at vandi er á ferð?
Ein partur av svarinum í hesum førinum er helst tað, at læknin og
sjúkrasystirin ikki lótust um vón - “men kortini, hví gjørdi eg so einki?”
hugsaði presturin.
Í dag ringir ein ávaringarklokka í tíni samvitsku. Hon sigur frá, at tað
hevur skund, at tú fært viðurskifti tíni við Gud í lagi. Hann ringir við
ávaringarklokku, sum vekir teg upp og ger teg klárvaknan, so tú skalt
síggja, at Gud mást tú taka fyri fult. Hoyr, hvat hann sigur: “Meistarin er
her og kallar á teg.”
Eg plagi ikki at ræða fólk, tí sjálvur dámar mær ikki at blíva ræddur. Men
bæði tær og mær dámar at blíva ávaraður, tá ið vandi er á ferð.
Bíblian fjalir ikki útyvir, hvat álvara, ið møtir okkum, tá ið vit doyggja og
fara inn í ævinleikan. Tey, sum trúgva á Jesus og fyrigeving syndanna,
verða bjargað. Tey, sum ikki trúgva, glatast.
“Meistarin er her og kallar á teg.” Hetta er eitt álvarsamt ávaringarskot, ein
ávaringarklokka í samvitsku tíni, og samstundis ein innbjóðing til at gerast
ein kristin.
Du, som freden forkynder,
du en frelser, jeg en synder,
du med amen, jeg med bøn,
du med nåden, jeg med skammen,
ak, hvor vi to passer sammen,
du, Guds salvede, Guds søn!
Menniskjuni hava sagt nei til Gud, ikki fyri at hava aðrar gudar, men fyri
at vera gudleys.
Eliat
Sannur lærusveinur er frælsur
“Jesus segði tá við teir Jødar, sum tikið høvdu við trúgv á hann: »Um tit
verða verandi í orði mínum, tá eru tit av sonnum lærusveinar mínir,”
Jóh.8,31
Orðið frælsi merkir upprunaliga “fríur hálsur” tvs hálsur við ongum
trælaringi.
Áður í tíðini gingu trælir við ringi um hálsin, meðan tann fríi maðurin
ongan ring hevði um sín háls.
Í slupp-tíðini í Føroyum hendi tað ofta hjá fiskimonnum, at svintubandið
gnagaði merki í øksl og bak á troyggjuni.
Hetta merkið varð skemtandi nevnt trælamerkið.
Soleiðis seta arbeiði og tey sosialu viðurskiftini síni eyðkenni á fólk.
Men eisini okkara lívsuppfatan, okkara uppaling og okkara levnað setir
síni merki á okkum: tann gudleysa og tann, ið óttast Gud, tann siðleysa og
tann góðsiðaða, drykkjumannin og avhaldsmannin, lygnaran og tann
sannføra, tann illviljaða og tann góðviljaða, tann, ið útspillir og tann, ið
umber – øll fáa vit okkara eyðkenni av tí, vit eru.
So er spurningurin, um vit eru fræls, har vit standa, ella um vit eru trælir.
Eru vit tað, vit eru, av fríum vilja, ella eru vit tað tvungin?
Menniskju verða lætt bundin av vanum, girndum og lastum. Tá eru tey
trælir.
Harrin segði við Káin: “Tá ið tú gert tað, ið gott er, kanst tú treystliga
hyggja upp; men tá ið tú ikki gert tað, ið gott er, tá liggur syndin fyri
durunum og tráar eftir tær; men tú eigur at vinna á henni!«”1.Mós.4,7. Tá
ið so misgerðin rennur upp fyri Káini, tá sigur hann: “»Misgerð mín er
mær ov tung at bera!”
Káin var vorðin trælur av síni øvund móti bróður sínum og í neyð síni
flýggjar hann langt burtur frá Gudi og vil ikki koma á tal við hann um
fyrigeving.
Tá ið tað rann upp fyri ápostlinum Pæturi, har hann sat í forgarðinum, at
frælsi sum hansara lærusveinur, tá iðrar Pætur seg og fellur í grát. Hetta
førdi til, at Pætur fekk fyrigeving og gjørdist alt betri og betri lærusveinur í
Kristi tænastu. Pætur varð verandi í orðinum.
Hetta er ofta vegurin til sannleikan, sum er Kristus: gjøgnum mistøk og
føll. Men hjá Kristi lærir ein lívsins sannleika, og hesin sannleikin fríar frá
trældómi og gevur umvending, vísdóm, treysti og gleði, sum trældómurin í
synd ikki kennir. Um hetta vitnar sálmaskaldið, tá ið tað sigur: “Miklan
frið eiga teir, ið lóg tína elska, og eingin er meinbogin teimum fyri.”.
Sl.119,165
Eldurin reinsar og skapar pínu – men gevur eisini hita og ljós
“tí ráði eg tær, at tú keypir av mær gull, brent í eldi, fyri at tú kanst
verða ríkur, og hvít klæði, fyri at tú kanst klæða teg við teimum, og
skommin av nakni tínum ikki skal verða at síggja, og salvu at smyrja eygu
tíni við, fyri at tú kanst síggja.”
Eldur er av avgerandi týdningi fyri tilveru okkara. Menniskjan hevur
gjøgnum allar tíðir gjørt nýtslu av eldinum, men eisini borið ótta fyri
honum.
Guds orð er sum eldur, lesa vit. Tað vil siga, at orðið hevur teir somu
lokkandi eginleikarnar sum eldurin. Tað avdúkar, skapar pínu, reinsar og
festir í alt, sum kann brenna, og sum ikki er ektað í mannasinninum. Tað
lýsir og hitar – alt eftir, hvussu vit eru, tá ið vit møta Guds orði.
Vit menniskju vilja, at onnur skulu halda, at vit eru so og so, um vit so
kanska als ikki eru tað. Men yvir fyri Gudi gongur slíkt ikki.
Orð hansara avdúkar okkum – og tað er ikki nøkur hugnalig uppliving.
Men vit mugu ígjøgnum tað. Ikki tí at Gud er forvitin. Hann kastar aldri
ljós yvir okkara innaru menniskju fyri at avdúka, men fyri at reinsa og
leiða okkum út í ljós og hita. Men so leingi sum vit heldur vilja liva í
myrkri, fer ljósið altíð at virka óhugnaligt.
Men vit verða var við, at orðið er sum eldur, sum etur seg inn á okkum. Vit
skilja mannin so væl, sum aftan á eina harða prædiku spurdi prestin: “Hvør
hevur fortalt tygum alt um mítt lív?” Soleiðis kann tað kennast, tá ið Guds
orð brennir sær veg inn í sinn okkara, aftur um fasaduna og inn í øll loynd
skot.
Men hetta er bert ein síða av orðsins gerningi. Tá ið hetta er av, skapar tað
sama orðið, sum ræddi meg, trygd, hita og ljós. Guds orð hevur mangar
eginleikar, júst sum eldurin. Tað krevur alt ella einki, og eingin kann fjala
seg fyri tí.
Men tað kemur eisini við fyrigeving og náði frá honum, sum hevur tað
kærleiksfulla hjartað, honum, sum elskar okkum so høgt, at hann gav son
sín hin einborna, fyri at vit kunnu blíva frelst.
So er tað tá ikki so vandamikið, sum vit hildu. Sjálvandi kostar tað at
standa frammi fyri Guds altsíggjandi eyga og at geva honum rætt. Men
aftaná verður sinnið fylt av eini varandi vissu um fulla fyrigeving.
Í tíni hond eru forløg míni
“Men eg seti mítt álit til tín, Harri, eg sigi: Tú ert Guð mín! Í tíni hond
eru forløg míni! Bjarga mær úr hondum fígginda mína, frá teimum, ið
mær vilja ann! Lat tína ásjón lýsa yvir tænara tínum! Frels tú meg í
miskunn tíni!”
Sálm.31,15-17
Hetta lítla orðið “men”, sum orðini, ið her eru tikin fram, byrja við, er sett
upp ímóti nøkrum øðrum, sum nent hevur verið í sama viðfangi.
Maðurin, ið her talar, sigur, at hann setir álit sítt til Harrans og sigur við
hann, at hann er Gud hansara. Men hetta ger hann í mótsetningi til alt
annað, sum hann kundi sett álit sítt til, serliga í mótsetningi til alt tað,
sum “menniskjur” kunnu gera, og hvussu tær kunnu vera.
Hann hevur roynt ymiskt í so máta hann hevur fingið at kenna
menniskjunnar óndskap og hat, svik og fals hennara og trúloysi og spott
hennara. Honum hevur slíkt verið fyri, sum verður tikið til í hesum
orðum: “Tí eg hoyri tesk av mongum, ræðslu frá øllum síðum, tá ið teir
leggja ráðini saman ímóti mær, hava í kvitta at taka mítt lív.”.
Upp ímóti hesum er tað, at hann setir sítt “men”, og sigur orðini: “... eg
seti mítt álit til tín, Harri”
Hetta sigur frá sterkari trúgv á Harran.
Um øll onnur eru ímóti, so er tó Harrin við.
Um alt annað svíkur, so sleppir Harrin ikki.
Her hevur hann fast um at halda; her hevur hann trygt á at standa. -
Eisini vit hava ofta fyri neyðini at hava eitt líkt “men” at seta upp ímóti
øllum, ið okkum kann verða fyri, so at vit ikki verða tikin av fótum. Hvat
ið so hendir, og hvat ið so umskiftist, eiga vit at kunna siga, at álit okkara
er til Harrans. Tá ið vit mega ásanna okkara egna veikleika, og tá ið vit
fáa at kenna veikleikan hjá øðrum, har eingin hjálp er at vænta, tá er tað
tað einasta, ið heldur uppi, at seta álit sítt á Harran. Og ikki minst, sum t.d
við eitt ársskifti, tá ið vit serliga verða mint á, hvussu tíðin gongur og alt
fer, er tað gott at taka til hetta “men” og siga: tað sakar einki, at tíðin fer,
tí at vit líta á Harran, og við Harranum hava vit áfast við hitt æviga.
Vit fáa í Guds orði ofta ta áminning, at vit skulu ikki lata mótið falla, og
ikki kasta frímóð okkara burtur, men hava gott treyst.
Tað er gott og neyðugt at fáa slíka áminning, og okkum er stórur tørvur á
henni. Tí at tað er so nógv, sum vil taka mótið frá okkum og fáa okkum at
falla í fátt.
Í grundini kann alt í hesum sjónliga og tímiliga heimi taka frímóð okkara
frá okkum.
Hesin heimur er allur merktur av synd og forgongiligleika og deyða; og
tað er einki at vera glaður og vónríkur og frímóðigur av.
Og hugsið so um alt tað, sum harvið fylgir. Stríð og møði, sút og sorg,
ótti og stúran, trongdir og líðingar, sjúkur og neyðir av ymsum slagi; tað
økir ikki um frímóðið.
Um vit sjálvi eru spard fyri sumt av hesum, so er tó so lítil sannur uggi í
tí; tí at alt hetta er her, og tað er so nógvum øðrum fyri, og vit hoyra øll
saman. Og eitt er, ið hvussu er felags hjá okkum øllum, og tað er, at, sum
tíðin gongur, og árini fara, einaferð “okkara ytra menniskja ferst;” vit
eldast, vit vikna, leiðirnar styttast, sporini tyngjast, heilsan fer, endi
verður á øllum.
Her aftrat kemur so tað myrkur, tað dapra, tunga lag, sum kann leggja seg
yvir mannalívið, annaðhvørt so menniskjan stendur á einum høgum ella
lágum mentunarstigi ella ikki.
Alt slíkt kann fáa mótið at falla og kann taka frímóð okkara burtur.
Men kunnu vit beint upp ímóti hesum seta okkara “men” og siga: álit
okkara er til Harrans, tá verður øðrvísi, tá lættir í, tá lætnar fyri
hjartanum, tá hómast vegur út úr trongdum.
Og so leggja vit aftrat: Í tíni hond eru forløg míni.
Tað er gott at kunna siga hetta hvønn ein dag, vit fáa at liva. Hvussu
mangir ella fáir dagar okkara verða, veit eingin uttan Gud. Eina hann
telur dagatal okkara. Hann ræður lagnu okkara, meðan dagar fara og
koma.
Alt er ótrygt.
Tað einasta, sum trygd er í, er at siga hetta: Í tíni hond eru forløg míni!
Tíðir mínar, og alt tað, sum tíðirnar føra við sær, sum mær skal verða fyri
og mær skal falla í lut, tað stendur alt í Harrans hond, tað kemur alt av
Harrans hond.
J.Dahl: Millum ælini
17.juli 2024
Tað er rætt at søkja Guds ríki fyrst.
"Men søkið fyrst Guðs ríki og rættvísi hansara, so skal alt hetta verða
tykkum givið umframt."
Matt.6,33
Tað er rætt at taka til sín av Guds orði hvønn einasta dag. Tað er rætt at
søkja Gud í bøn til allar tíðir Tað er rætt at halda fast í felagsskapinum við
øll tey trúgvandi og ikki halda seg burtur, tá ið meinigheitin savnast. Tað er
rætt at geva tíggjund og heilagar gávur inn í Guds ríki av tí, sum vit eiga at
umsita. Tað er rætt at fara til altars og minnast tað mest týðandi í trúgv
okkara. Tað er rætt at liva í fyrigevingini og at fyrigeva øðrum, líka sum
vit sjálv hava fingið fyrigeving. Tað er rætt at geva evangeliið um Jesus
víðari til øll menniskju í okkara verð, og tað er rætt at senda onnur út, sum
leggja doyðin á at gera tað.
Tað eru mong ymisk ting, sum eru týdningarmikil at halda fast í, uttan
mun til tíðirnar vit liva í. Á tann hátt verður trúgvin førd frá einum
ættarliði til annað og vil halda á at gera tað, sjálvt um tíðirnar skifta og
broytingar fara fram, sum kunna upplivast krevjandi og avbjóðandi. Móses
helt á, eins og sá hann hin ósjónliga (Hebr. 11,27) Vit verða eggjað at
hava okkara eygu fest á Jesus, trúarinnar upphavsmann og fullkomnara
(Hebr. 12,2), og gjøgnum alt hetta kann trúgvin ikki tærast og hvørva, men
hon verður góðskað og endurnýggjað, styrkt og uppbygd.
Effie Campbell umsetti.
At sigra á sær sjálvum
“Tann, sum tolmóð hevur, er betri enn ein kappi, og tann, sum sinni sínum
stýrir, betri enn tann, sum vinnur borg.”
Orðt.16,32
Sagt verður, at størsti sigur, sum eitt menniskja kann vinna, er sigurin á
sær sjálvum – tann innari sigurin, har ein kanska mitt í stríðnum er
sinniligur, sjálvt í teim truplastu viðurskiftum. Hetta er ein sigur, sum
hevur virði – nakað ið telur, sum sagt plagar at verða. Mótsatt kann alt tað
ytra vera í lagi, og ein kann hava mangar góðar eginleikar, men tá mest
ræður um, kann ein falla á tí innara hermótinum.
Hetta hendi Pæturi ápostli, sum bæði var djarvur og íðin fyri Harran, men
tó avnoktaði hann í royndarstundini.
Mong eru kanska hjálpsom – altíð til reiðar at geva eina hjálpandi hond,
men vilja ikki boyggja seg og ikki støðga á fyri at hyggja eftir, um tey í
onkrum í teirra egna lívi møguliga hava mistikið seg.
Skal lív okkara eydnast, má Gud hava fyrsta pláss í øllum lutum. Tá
koma vit inn á veg, sum er heilt øðrvísi enn tann, vit gingu á
frammanundan, og okkara tankar, ætlanir og hugsanir um eitt og annað
blíva kanska gjørd til einkis. Tá lurta vit, tá Harrin sigur: “Sonur mín, gev
mær hjarta títt, og lat vegir mínar falla væl eygum tínum.” Orðt.23,26.
Soleiðis fekk ein maður, sum hevði eitt brennandi ynski um at virka fyri
Harran, sítt ynski uppfylt, men á ein heilt annan hátt, enn hann hevði
hugsað sær. Hann gjørdist sjúkur, mátti sita í rullustóli og kom á eitt
røktarheim fyri ófullfør. Allar bønir tóktust ósvaraðar, og hann dugdi ikki
at síggja Guds leiðslu í nøkrum av hesum.
Men har á røktarheiminum hevði Gud brúk fyri honum, og skjótt sá hann,
hvussu menniskju blivu frelst; øll hansara áskoðan var eftir stuttari tíð
fullkomiliga broytt. Sum hann nú kendi seg eydnuríkan!
Tú kennir teg kanska settan til síðis og blívur ikki fataður, hvørki av
familju tíni ella øðrum; men um tú sigur: “Eg kann ikki meira, mínar
líðingar eru ótolandi;” so minst til, at í Guds orði stendur: “Men vit vita,
at allir lutir samvirka til góða hjá teimum, sum elska Guð, teimum, sum
eftir ráðagerð hansara eru kallað.” Róm.8,28.
Minst til, tú ert undir Guds uppaling, og at “Ja, altíð verða vit, meðan vit
liva, givnir upp til deyða fyri Jesu skuld, fyri at eisini Jesu lív má verða
opinberað í deyðuliga holdi okkara.” 2.Kor.4,11.
Tá ymiskar roynslur koma inn í lív títt, er tað, tí sjálvt lívið má doyggja,
so at Jesu lív kann vaksa fram í tær. Tað er jú á tí innara hermótinum, at
bardagin stendur, og her kunnu sigrar av ævinleikatýdningi vinnast.
Fyridømi ella staðgongumaður
“Tann, sum ikki visti um synd, gjørdi hann til synd okkara vegna, fyri at
vit skulu verða Guðs rættvísi í honum.”
2.Kor.5,21
Eftir eitt møti kom ein maður yvir at tosa við talaran, dr. M. Stearns.
Hann segði: “Mær dámdi ikki talu tygara. Eg brýggi meg ikki um
krossin. Eg haldi, at staðin fyri at prædika Kristi deyða á krossinum,
hevði tað verið nógv betri at prædika Kristus sum lærara og fyridømi.
- Íðan, høvdu tygum viljað verið villigur at fylgt honum, um eg prædiki
Kristus sum fyridømi? Spurdi dr. Stearns.
- Tað hevði eg viljað, svaraði maðurin. – Eg vildi fylgt í fótasporum
hansara.
- Íðan, segði dr. Stearns, - latum okkum so taka fyrsta stigið. “Hann, sum
ikki gjørdi synd.” Kunnu tygum stíga tað stigið?
Maðurin gjørdist ørkymlaður. – Nei, segði hann, - eg syndi, tað má eg
viðganga.
- Íðan, um tað er so, segði dr. Stearns, - tá verður tygara fyrsti og størsti
tørvur av Kristusi ikki sum fyridømi, men sum Frelsara.
Tað er hetta, sum er høvuðstørvurin hjá hvørjum einasta menniskja.
“Krigsropet” E. Campbell umsetti
Guds vitjan
” Men ótti kom á øll, og tey lovaðu Guði og søgdu: »Stórur profetur er
risin upp okkara millum,« og: »Guð hevur vitjað fólk sítt.«”
Luk.7,16
Soleiðis ljóðaðu lovorðini frá líkskaranum hin dagin uttan fyri
bygdarportrið í Nain, tá ið Jesus vakti til lívs aftur sonin hjá einkjuni.
Hetta var ein gleðiboðskapur at fáa í sorgartíð, tá ið alt sá myrkt og
vónleyst út. Og vit skilja væl, at fólkið í Nain lovaði Gudi fyri Jesus, sum
hann hevði sent til teirra við deyðans valdi í síni hond.
Men so eiga vit eisini at skilja, at tað er okkum núlivandi menniskjum, ið
Gud eisini vitjar við Jesusi. Spurningurin er, um vit eru soleiðis vend
ímóti Jesusi, at hann kann fáa okkum í talu, so at vit hoyra troystarorð
hansara og lata hjartað upp fyri teimum. Fyrst tá kunnu vit síggja, at Gud
hevur vitjað okkum við Jesusi.
Gud vitjaði meg á ein serligan hátt dópsdagin við doypifuntin. Hann
signaði meg sum sítt barn og gav mær Krists krossmerki at bera.
Gud vitjaði meg á ein serligan hátt konfirmatiónsdagin á knæfallinum við
altarið, har eg fekk høvi til at vátta, at eg avnoktaði djevulin og alt
hansara, og at eg trúði á tann tríeiniga Gud.
Hesir báðir dagar eru tveir høgtíðisdagar i lívi mínum. Men Gud havi lov
fyri, at hann ikki vitjar okkum menniskju bert høgtíðdagar – tá hevði
mangan verið myrkt á lívsleið okkara – men hvønn dag, ja hvørja stund,
vit vilja vera still fyri Gudi, so vitjar hann við anda sínum hjartað okkara.
Og stillisliga teskar hann til tað sorgtunga hjartað: grát ikki, óttast ikki,
Jesus er vegurin, sannleikin og lívið, trýrt tú á hann, skal sjálvt deyðin teg
einki saka!
Og Gud vitjar meg á ein serligan hátt tann dagin, eygað brestur, so vist
sum eg helt á í trúnni. Tá kemur Jesus til deyðans portur at vekja meg
upp til æviga troyst og gleði.
Av sonnum, Gud vitjar fólk sítt hvørja ferð, vit hoyra boðskapin um
Jesus. Lat okkum vera still fyri Guds vitjan! N.
Skuldarbræv mítt er útstrikað
”og strikaði út skuldabrævið, sum kom okkum við, og var skrivað við
boðorðunum, tað sum var okkum ímót, og hann beindi fyri tí, við tað at
hann negldi tað á krossin. ”
Kol.2,14
Sum handilsmaður var mær fyri at fáa eitt krav sendandi upp á eina
rokning, sum eg hevði goldið. Í fyrstuni gjørdist eg heilt argur, men tá ið
eg hevði hugsað meg um, hvarv øðin. Fyrst ringdi eg til grannskoðara
mín og bað hann gera so væl at senda mær eitt avrit av kvittanini. Á
henni stendur nevniliga nummarið á vørurokningini, gjaldingardagur og
peningaupphædd. Avritið festi eg so í kravbrævið, og við stórum
bókstavum skrivaði eg so uppiyvir: GOLDIÐ.
Við eini vissari frøi sendi eg alt aftur til heilsøluna, sum kravið kom frá.
Eftir hetta var sakin liðug, avgjørd og kom ongantíð fyri aftur.
At senda krav upp á eina rokning, sum er goldin, er heilt burturvið og
eigur ikki at koma fyri; men viðhvørt gleppur, har menniskju eru uppií.
Tað kemur ikki fyri hjá Gudi. Alt er rætt og í lagi í roknskapinum hjá
honum, og hann krevur tí ongantíð tvær ferðir eina uppgerð fyri eitt og
sama mál. Tað sum einaferð er goldið, er tí liðugt og avgjørt einaferð med
alla. Hetta er ein undurfullur sannleiki fyri øll, sum trúgva tí, sum skrivað
stendur í tí Heilagu Skriftini. Ja, tað er okkara kvittan.
”... strikaði út skuldabrævið, sum kom okkum við, og var skrivað við
boðorðunum, tað sum var okkum ímót, og hann beindi fyri tí, við tað at
hann negldi tað á krossin. ” Kol.2,14
Gjaldingardagurin var langifríggjadagur, og prísurin var Jesu blóð. ”men
hesin hevur borið fram eittans offur fyri syndir, og er so setstur með alla
við høgru hond Guðs, ” Hebr.10,12 So er tað altso satt, at ”syndin er
sónað og skuldin goldin”. Eingin kann hereftir verða kravdur fyri tað,
sum Kristus doyði fyri á Golgata krossi. ”Tí at heldur ikki dømir faðirin
nakran, men hann hevur givið syninum allan dómin, ” Jóh.5,22
Mit skyldbrev er utslettet,
min regning er betalt.
Han naglet det til korset
den gang han sonet alt.
Og alle mine synder
som jeg har gjort mot ham,
ble båret ut af verden
av det Guds offerlam.
Kortini kemur ein dómadagur, men dómurin geldur ikki heimsins syndir.
Tann dómurin varð fullførdur á Golgata og kemur ongantíð aftur.
Dómurin, sum stendur fyri framman, verður móti tí vanvirðing, sum
menniskju hava víst Gudi. Tey vrakaður Guds kall og kveistraðu Jesu
frelsuboð burtur. Tey traðkaðu hansara heilaga blóð undir føtur sínar.
Eingin kann vænta, at hetta fer óátalað framvið. Hetta mást tú standa til
svars fyri.
”Tí eiga vit tess meira at gáa eftir tí, sum vit hava hoyrt, fyri at vit ikki
skulu reka burtur av leið. Tí at tá ið tað orðið, sum talað varð við
einglum, stóð óvikað, og hvørt brot og ólýdni fekk sítt rætta endurgjald,
hvussu skulu vit tá sleppa undan, um vit einki leggja í eina so stóra frelsu,
sum, aftan á at hon í fyrstuni varð boðað við Harranum, er vorðin
staðfest fyri okkum av teimum, sum høvdu hoyrt hann, ”
Hebr.2,1-3
Latið okkum standa óvikandi føst. ”Tí at vit, sum hava tikið við trúgv,
ganga inn til hvíldina, ...” Hebr.4,3
E.Campell umsetti
Millióningurin, sum gav
” Tú skalt vandaliga geva tíggjund av øllum gróðri tínum, sum sprettur
av jørðini ár undan ári.”
5.Mós.14,22
Hin kendi amerikanski margmillióningurin Rockefeller greiðir frá,
hvussu hansara yrkisleið byrjaði:
“Ja, eg gevi tíggju prosent av tí, sum eg forvinni til Guds ríki. Eg sigi tær
fegin, hvussu alt byrjaði: Tá ið eg var lítil smádrongur, mátti eg uppihalda
mammu mínari. Fyrsta løn mín var hálvurannar dollari(tíggju krónur) um
vikuna.
Eg gav mammu pengarnar. Hon helt teir í hond síni og segði við meg, at
hon hevði verið glað, um eg gav Harranum tíggjundapartin.
Tað gjørdi eg. Og síðani tann dag havi eg givið tíggjundan av hvørjum
dollara, sum Gud hevur vælsignað meg við. Og eg vil so fegin fáa sagt
tær hetta: Um eg ikki var byrjaður at geva Gudi tíggju prosent av inntøku
míni – av tí fyrsta dollaranum, eg fekk í løn – so hevði eg heldur ikki
latið tíggjundan av míni fyrstu millión. Sigið fólki, at tey mugu læra seg
at verða trúgv at geva til Guds ríkis søk.”
John D. Rockefeller, senior. “Shalom”. E.Campbell umsetti
Heimsins størsti prædikumaður
“Av teirri grund leggi eg mær sjálvum eina við altíð at hava óskadda
samvitsku fyri Guði og monnum.”
Áps.24,16
Lat meg siga tær eitt sindur um heimsins størsta prædikumann. Hesin
prædikumaður hevur størri vald á mannahjørtum enn nakað annað
menniskja og er ein framúrskarandi vekingarboðberi. Meðan aðrir
prædikumenn telja áhoyrarar sínar í hægst túsundum, talar hesin
prædikumaður til milliónir.
Eg sipi til samvitskuna!
Samvitskan vendir sær ikki bara til ein ávísan bólk av menniskjum ella
undir ávísum veðurlagslíkindum, men til øll samfelagsløg og allar
aldursbólkar undir himmalhválvinum. Samvitskan ger eins og náðin ikki
mannamun.
Hennara tænasta byrjaði í Edens urtagarði við Ádami og Evu. Við
logandi mótmæli lat hon rødd sína ljóða, tá ið blóðið á hinum rættvísa
Ábeli varð úthelt. Hon tosaði hart í hjartanum hjá Jákupi. Hon fann sær
veg inn í kongsborgina hjá Dávidi og stóð sum ákæri yvir fyri Judasi og
Pilatusi.
Og gjøgnum øldirnar, sum farnar eru, er tala hennara ikki vorðin kámari
og minni óskiljandi, og meðan aðrir prædikumenn eru tagnaðir, og onnur
sendiboð eru vorðin jarðað, heldur samvitskan fram við sínari missión.
Hesin prædikumaður er ikki bara nøgdur við at tala frá prædikustólum og
pultum á lærdum háskúlum, men letur rødd sína ljóða í heimum og
skúlum, í handlum og á virkjum, í haga og á sjónum. Ja, eingin
mannafótur megnar at stíga so langt, at hesin prædikumaður ikki fylgir
við. Hann verður ongantíð móður og unnar sær onga hvíld. Hann letur
rødd sína ljóða ikki bara ein hálvan ella ein heilan tíma um dagin, men
dag og nátt, samdøgrið runt.
Verður samvitskan viðfarin, sum hon skal, so hon fær rætt sín, tá ið hon
talar, verður hon menniskjunnar góði vinur og kæri vegleiðari og uggari.
Hon uggaði Jósef niðri á botninum í brunninum, hon gjørdi Dánjal
tryggan í leyvubølinum,, hon fekk Paulus at syngja á miðjari nátt í tí
myrka fangahúsinum, og hon hjálpti Pæturi at sova trygt, tá ið hann
væntaði sær at verða dripin morgunin eftir. Samvitskan er nevniliga Guds
tænari, sum gevur frið og veitir treysti.
Um vit ikki lurta eftir samvitskuni, verður hon ein fíggindi, og vit koma í
neyð og trupulleikar.
Samvitskan doyr ikki. Heldur ikki komandi ár tagnar røddin, ja, heldur
ikki í ævinleikanum!
Samvitskan sigur altíð sannleikan, og boðskapir og dómar hennara plikta.
Øll, sum hava kúgað og hildið rødd hennara niðri, koma at bøta fyri tað;
men ikki ein tann einasti, sum fylgir samvitskunnar ráði, fer nakrantíð at
angra tað.
“kirkeklokken” E.Campbell umsetti
Heystardagurin
“Sólin skal umskapast til myrkur og mánin til blóð, áðrenn hin mikli og
dýri dagur Harrans kemur.”
Áps.2,20
Heystardagurin er ein stórur dagur, ein mikil og dýrur dagur.
Hvør minnist ikki frá barni av, at hvørt ár kom heystardagurin, tann
dagurin, hoyggið varð borið inn, tann dagurin, eplini vórðu upptikin, tann
dagurin, gásin kom heim úr haganum, tann dagurin, menn komu heim av
fjalli við slakti. Men heystardagurin segði eisini nakað um váringina. Hjá
honum, sum illa hevði várað, var heystardagurin ikki so ríkur, sum hann
annars átti at verið.
Vit, sum tilkomin eru, hava upplivað mangar heystardagar. Men lat
okkum ný steðga á og spyrja okkum sjálvi: takkaðu vit Gudi, sum gav
okkum alt, honum, sum lat árið vignast fyri okkum – í hvørjum arbeiði vit
so standa? Høvdu vit hjartalag á heystardegnum at geva nakað til hansara
ríkis arbeiði?
Og lat okkum spyrja okkum sjálvi, um heystardagurin einki hevur at siga
okkum um, hvussu váring okkara var. Okkara mannalív hevur árliga bæði
vár og heyst.
Í Guds ríki er eitt langt vár, eitt heilt mannalív – tó stórur munur kann vera
hjá teim einstøku – men heystardagurin er ein med alla, felags fyri øll.
Nær hesin heystardagur kemur, veit eingin uttan Gud faðir. Tá sendir hann
sendiboð síni út um mannaheimin at skilja sundur tey, ið váraðu væl, og
tey, ið váraðu illa í lívi sínum. Tey, ið váraðu væl, eru tey, sum við trúgv á
Jesus Kristus liva í tí treysti, at allar syndir teirra eru teimum fyrigivnar
fyri hansara líðing og deyða skuld. Tey eru tann góða grøðin í Guds ríki,
tann grøðin, ið verður varðveitt um ævir, meðan hin verður brend. Vinur,
hvør dagur er okkum ein dagur at vára í, at arbeiða upp á okkara egnu
frelsu, fyri ikki at dagurin skal koma dáttliga á okkum, tá ið sólin verður
til myrkur og mánin til blóð.
Gud elskar okkum, og orð og lyftir hans halda. Lat okkum líta á lyfti
hansara, tá ið hann sigur við okkum: “Og tað skal verða, at hvør tann,
sum ákallar navn Harrans, skal verða frelstur.«” Áps.2,21
n.
9.juli 2024
Nøvn tykkara eru uppskrivað í himlunum!
“Men gleðist ikki um tað, at andarnir eru tykkum undirbrotligir, gleðist
heldur um tað, at nøvn tykkara eru uppskrivað í himlunum.«”
Luk.10,20
Lærusveinarnir vóru glaðir, og helst eisini eitt sindur erpnir, tí teir kundu
fáa teir illu andarnar, sum øll ræddust so ill, at akta seg. Og tí skunda teir
sær at siga honum frá tí; hann skuldi eisini eiga lut í gleði teirra. Og so í
staðin fyri at gleðast saman við teimum, svaraði hann teimum so
undarliga, hildu teir, sum tað púra einki var at gleðast um.
Tað var nú ikki tað, Jesus meinti, at teir gjørdu nakað skeivt í at gleðast
um, at andarnir vóru teimum undirbrotligir. Nei, tað var ikki tað. Eisini vit
hava loyvi til at gleða okkum, tá vit fáa illar andar til at rýma, illar andar,
sum hat, øvund, illsinni, likamligar freistingar, peningagirnd oma., sum vit
øll hava at dragast við, og eg veit fyri víst, at Jesus vil gleðast saman við
okkum.
Men Jesus vil vísa teimum á eina enn størri grund til gleði: at nøvn teirra
standa uppskrivað í himlunum. Hetta er tað einasta, ið heldur og ber, tá ið
av tornar. Alt annað hevur so lítið hald í sær. Lat okkum tí ikki hefta
okkum so nógv við tað, at vit sigraðu í hesi ella hasi freisting, tí eisini tað
kann hin óndi nýta til at fáa okkum til at gloyma, at einhvør sigur er Guds
og ikki okkara.
Men gleðin um, at nøvn okkara standa skrivað í himlunum, hana kunnu
vit altíð venda aftur til. Hesin gerningur er ikki okkara, men hansara, ið
gav lív sítt fyri okkum, uttan at vit í minsta lagi eiga nakran lut í honum.
Sjálvur stóð hann hjá við doypifuntin, tá vit vórðu doypt, og skrivaði nøvn
okkara upp í bók sína. Halt fast við hetta, tá freistingar og føll eru tær fyri,
og tú kennir alt tað, tú annars setti lít tína til, molna undan fótum tínum,
og tú skalt gera ta roynd, at tað ber, tí Harrin kennist við sína egnu skrift.
J. Weihe, prestur
Hvussu skal eg liva?
“Eg eri krossfestur við Kristi; og tað eri ikki longur eg, sum livi, men
Kristus livir í mær. Men tað sum eg nú livi í holdinum, tað livi eg í trúnni
á Guðs son, sum elskaði meg og gav seg sjálvan upp fyri meg.”
Gal.2,20
Guds børn spyrja ofta: Hvat eri eg? Tað er, sum hin óndi fær vikað við
trúgv okkara, og leiðir okkum inn í ivan, so at vit oftani standa ivandi um,
hvat eg má ella ikki má, ella hvussu eg skal vera ella ikki vera.
Hvussu eigi eg so at liva, um eg vil vera eitt rætt Guds barn? Ja, hví
spyrja soleiðis, er her nakað at vera í iva um? Jú, fyri tann, sum er av
sannleika, tí ivin vil leita til hansara, av tí, at vit eru í eini verð, sum er av
tí ónda, og sum hin óndi hevur ómetaliga nógva makt yvir, og sjón
gongur fyri søgn, at mong heldur lýða ráð illamans enn ráð Jesu, og vit
kunnu sjálv síggja, at Guds børn ikki skammast við at brúka so ljót vápn
sum slatur og gera á tann hátt seg sjálvan til skitnar spilliklútar á bygd
sum í bý.
Hvussu eigi eg so at liva? Paulus sigur tað her: tað má ikki meira vera tú,
men Jesus sum livir í tær, tað skal vera Jesus, sum ræður í lívi tínum, og
tað skal í øllum førum vera hann, sum tú leitar til, tá ið tú ert í iva, og tað
signaða er, at hann er førur fyri at ráða tær, og ikki vil hann villa teg, men
vísa tær vegin, so ivin má víkja, og tú kennir, at ljósur blívur vegur tín!
Nøkur siga: eg kann ikki biðja “Faðir vár”, tí so eri eg noyddur at
fyrigeva. Til tey vil eg siga: tak og les Matt.6,14-15, tí skal Jesus liva í
tær, so mást tú geva honum rúm, so sum hann er, ja, sum tann fyrigevandi
frelsari, hann er, og sum vil læra teg at fyrigeva við sínum sinnalag. Tí
tað var hann, sum elskaði og fyrigav meira enn vit nakrantíð vera før fyri
at skilja. Hann elskaði meg so høgt, at deyði mín merkti hann við einum
blóðigum likami, og arrini vilja ongantíð fara honum av hondum ella
fótum, arr, sum eg skal minnast, tá ið talan er um fyrigeving frá míni
síðu!
Mátti hetta petti hjálpt okkum til, at tað, sum vit hereftir skulu liva í
holdinum, mugu vit liva í trúnni á Guds son, sum elskaði okkum so høgt,
at hann fyrigav okkum allar okkara syndir.
Oliver Hansen
Ein smásteinur í skónum
“Um vit játta syndum okkara, tá er hann trúfastur og rættvísur, so at
hann fyrigevur okkum syndirnar og reinsar okkum frá allari órættvísi.”
1.Jóh.1,9
Ein smásteinur í skónum voldir ofta meiri fortreð enn ein tung byrða á
bakinum. Smásteinurin hindrar einum í gongdini. Hann kann eisini verða
vandamikil, eitt gnaddsár er ikki at skemtast við.
Ein kann undrast á, at ein so lítil lutur kann spilla so nógv. Tað hjálpir
ikki, hvussu klárt loftið er, hvar ein gongur, hvussu vakurt útsýnið er, ella
hvussu hugnaligt fylgi, ein hevur. Steinurin í skónum spillir alt.
Har er bert eitt at gera: Steðga, lat teg úr skónum og fá steinin burtur!
Mong ganga, andaliga sæð, við einum steini í skónum. Tað er okkurt,
sum ikki er gjørt upp – onkur órættur, ein gjørdi, okkurt orð, ein segði,
okkurt ólýdni, okkurt óblídni, onkur beiskleiki. So leingi, tað er har, fær
ein ikki frið, ein er misnøgdur, ótryggur, bangin, illfjøskutur og óglaður.
Um steinurin verður verandi, kemur eitt sár, sum kann vera vandamikið.
Blóðeitring kann standast av tí.
Minst nú til, at tú hevur bert eitt at gera; steðga, lat teg úr skónum og fá
steinin burtur!
Tað kostar eitt sindur at eyðmýkja seg og gera upp, men tað slepst ikki
undan.
Hoyr, hvat Guds orð sigur: “Um vit játta syndum okkara, tá er hann
trúfastur og rættvísur, so at hann fyrigevur okkum syndirnar og reinsar
okkum frá allari órættvísi.”
Hetta er ein royndur vegur, ein tryggur vegur, ein vegur til frælsi.
Úr “Solstrejf på vejen” eftir H.E.Wisløff. tj týddi
Hví fara í kirkju?
“Eg gleðist, tá ið tey siga við meg: »Vit fara í Harrans hús.«”
Sálmur 122,1
Thorvald Kristensen
Føroyar munnu vera eitt av teimum fáu londunum, har fólk halda, at tey
kunnu vera kristin uttan at fara til gudstænastu, í kirkju ella møtisali.
Tað týdningarmesta í gudstænastuni er bønin. Tá ið Móses møtti Gudi,
varð sagt við hann: “Og hann mælti: »Kom ikki nærri! Men lat teg úr
skónum, tí at tann staður, sum tú stendur á, er heilag jørð!«” 2.Mós.3,5.
Staðið var ikki heilagt av ytri umstøðum, men av tí, at Gud var til staðar.
Tá ið vit biðja til Guds í kirkjuni, í heimum okkara ella hvar sum helst,
eiga vit at minnast orðini, sum søgd vórðu við Móses. Jesus lovaði at vera
teimum nær, sum biðja: “Tí at hvar sum tveir ella tríggir eru komnir
saman í mínum navni, har eri eg mitt ímillum teirra.«” Matt.18,20.
At tilbiðja er tað, sum ein persónur ger, tá ið hann er í Guds nærveru. Í
gudstænastuni lovprísa vit Gudi í sangi og bøn. Tit hávirða Guds
miskunnsemi, vísdóm og kærleika. Vit takka og gleða okkum í
gudstænastuni yvir frelsuna í Kristi. Tað sama gera vit í dagliga
vitnisburði okkara. Tá ið vit biðja, eiga vit at greiða Gudi frá, hvat ið vit
av sonnum hugsa, og hvat ið rørist í sinni okkara, og ikki tað, sum vit
halda, at Gud fegin vil hoyra.
Tey fyrstu kristnu samlaðust í templinum, synagoguni ella í heiminum.
Eftir at lærusveinarnir høvdu sagt Jesusi farvæl á Oljufjallinum, fáa vit at
vita: “Tá ið teir vóru inn komnir, fóru teir upp í loftstovuna, har sum teir
vóru vanir at vera ... “ So verða nøvnini á teimum ellivu ápostlunum
nevnd, og síðani verður hildið fram: “Og tá ið teir vóru inn komnir, fóru
teir upp í ta loftsstovuna, har sum teir vóru vanir at vera, Pætur og
Jóhannes og Jákup og Andrias, Filippus og Tummas, Bartolomeus og
Matteus, Jákup sonur Alfeusar og Símun Zelotes og Judas sonur Jákups.
Allir hesir vóru samhugaðir áhaldandi í bønini saman við nøkrum
kvinnum og Mariu, móður Jesu, og við brøðrum hansara.” Áps. 1,13-14
Tey komu saman at minnast hin krossfesta og upprisna Jesus, sum hevur
lovað at koma aftur. Tey eru virkin. Tey biðja.
Bíblian nevnir fleiri grundir og orsakir til at fara í kirkju og til
gudstænastu. Saman við øðrum fáa vit høvi at lovprísa Gudi í sangi og
bøn(1.Kor.14,26). Vit fáa høvi at syngja út í orðum gleði og takksemi
okkara fyri Guds dagligu leiðslu(Sálma 122,1). Vit kunnu taka lut i
bíbliutímum og samtalumøtum(Luk.4,16-21). Vit kunnu lurta eftir
boðskapinum og av sonnum styrkjast í trúnni og fáa hjálp at fáa
gerandisdagin sum Guds vitni(Róm.10,17). At fara í kirkju átti at verið
okkurt gleðiligt, sum vit síggja fram til. Um vit ikki hvønn dag hava
felagsskap við Gud, tykist lívið á mangan hátt meiningsleyst. Í
gudstænastuni kunnu vit møta Jesusi og fáa eina nýggja byrjan.
Charles Spurgeon skrivaði: “Eitt altar, har bara køld øska liggur á, kann
ikki festa eld í kirkjuliðið og verðina alla.” Um tann, sum stendur á
prædikustólinum, ikki hevur ein bíbilskan boðskap at bera við Kristi í
miðdeplinum og einum heilagum loga í hjartanum, so er betri, at hann
tigur. Spill ikki tíðina við óviðkomandi agitatión, og við at svara
spurningum, sum eingin setur. Mong kirkjufólk kenna Bíbliuna líka so
væl sum talarin. Vit eiga at fyrireika okkum væl, men minst altíð til, at
bara Heilagi Andin kann gera Orðið til eitt evangelium, ein gleðiboðskap.
E.Campbell umsetti
Forbøn sum verndarskýli
“Tí at so elskaði Guð heimin, at hann gav son sín, hin einborna, til tess at
ein og hvør, sum trýr á hann, ikki skal glatast, men hava ævigt lív.”
Jóh.3,16
Ein prestur vitjaði eitt fangahús og hitti her ein mann, sum hevði fingið
harðan dóm fyri morð. Presturin tosaði við hann og kom fleiri ferðir aftur
at vitja hann. Knappliga ein dagin fór fangin at tosa um son sín, og
prestur varð straks greiður yvir, at her var møguleiki at fáa samband ílag.
“Hvat høvdu tygum viljað gjørt fyri at varðveita son tygara frá tí ónda?”
Maðurin sat eina løtu, so kom svarið: “Um tað var gjørligt, vildi eg sett
meg ímillum allar helvitismaktir og son mín, at forða fyri, at tær ikki
skaddu hann.”
Tú, sum hetta lesur, hvat vilt tú gera fyri barn títt ella fyri tey, sum standa
tær nær? Hvussu mangur faðir hevur ikki givið soni sínum fyrsta glasið,
sum førdi hann út í óførið, ella gingið undan og slóðað aðrar óførisleiðir
fyri honum.
Hvat vilt tú gera fyri barn títt?
Her er ikki spurningurin um tóm orð, men veruleika, her er talan um eitt
lív, sum skal livast í einum heimi, har syndin setir snerrur í túsundatali –
og mong, ja, óteljandi mong fara til grundar.
Vilt tú biðja fyri barni tínum, vilt tú seta tær samanløgdu hendurnar
millum barn títt og hitt ónda? Vilt tú biðja um Guds signing og
varðveitslu til teirra, sum er litin tær til?
Gloym ikki, at Jesus sjálvur gekk ímillum djevulin og teg, at hann var
fúsur til at líða deyðan, til tess, at tú skuldi verða fríur. Men hann væntar,
at tú eisini biður um bjarging, um frelsu fyri barni tínum.
A.J
Hann vildi gleða faðir sín
“Verið altíð glaðir! Biðið uttan íhald! Takkið í øllum førum! Tí at hetta er
vilji Guðs í Kristi Jesusi til tykkara.”
1.Tess.5,16-18
Har var vorðið so tómligt heima. Móðirin var nýliga deyð. Jørgin og faðir
hansara búðu saman og royndu at vera alt, teir kundu, fyri hvønn annan.
Hvørt kvøld gingu teir túr saman og prátaðu sum javnlíkir um alt.
Soleiðis gingu mánaðirnir, inntil Jørgin knappliga fekk so ómetaliga nógv
at gera. So skjótt, hann kom úr skúlanum(hann gekk í studentaskúla), fór
hann inn á kamar sítt, læsti hurðina og arbeiddi við einumhvørjum,
meðan faðir hansara sat einsamallur. Faðirin syrgdi. Hevði hann mist
álitið hjá dreinginum, ella hvat var á vási?
Tann dagin, faðirin hevði føðingardag, kom Jørgin tíðliga inn til hansara
og setti seg á songarstokkin hjá honum.
“Ger so væl, pápi, hetta er føðingardagsgávan frá mær.” Hann legði ein
stóran pakka á dýnuna. Faðirin opnaði pakkan, og í honum var eitt
snotiligt útskorið skrín. Sjálvandi var faðirin bæði glaður og ovfarin, tí
skrínið var sera vakurt.
“Er tað hetta, tú hevur tikist við bæði tíðliga og seint?” spurdi hann.
“Ja, pápi, eg vildi gleða teg.”
“Takk, mín góði drongur, tað hevur tú eisini, men eg vil, at tú skalt vita,
at eg eri betri við teg, enn við gávu tína. Eg havi onga størri gleði, enn at
vera saman við tær.”
Eisini vit strevast við skríninum og hava so ringa tíð til at vera saman við
himmalska faðiri okkara. Vit steingja okkum inni í strevinum við at fáa
skrínið liðugt og lata Gud standa uttanfyri og banka uppá.
Tað er okkum sjálvi, Gud vil hava – fyrst. Hann vil hava inniligt samfelag
við síni. Ikki halgimennum leitar Gud eftir, men syndarum, sum vilja
koma og vera hjá honum til tess at verða frelstir frá syndum sínum.
Latum eisini okkum fara inn til hansara – hóast vit koma tómhent. Og
hava vit fyrst verið hjá honum, so kunnu vit fara í holt við skrínið. Tí tað
skal hann fáa onkran dagin – sum tøkk frá okkum.
Vit vilja eisini gleða himmalska faðir okkara.
Úr “Solstrejf på vejen” eftir H.E.Wisløff. tj. týddi
Seinasta heilsan til sonin
“Lær tú óvitan um vegin, hann skal halda, so man hann enn á gamalsaldri
ikki víkja av honum.”
Orðt.22,6
Hitt stóra týska sálmaskaldið, presturin, Paul Gerhardt, f.1607, sum vit
eisini á føroyskum kenna sálmar eftir, millum aðrar, “Lít allar tínar
leiðir”, skrivaði stutt, áðrenn hann doyði til einasta son sín, sum tá var í
prestalæru, hetta brævið:
“Ja, nú gangi eg á tí 70 ári, og eg havi ta gleðiligu vón, at kæri Gud mín
skjótt vil taka meg burtur hiðani og leiða meg inn til eitt betri lív, enn tað,
eg higartil havi havt á hesum foldum. Eg vil fyrst av øllum takka honum
fyri alla góðsku og trúfesti móti mær frá fyrsta degi av, bæði til likams og
sálar.
Harnæst vil eg av øllum mínum hjarta biðja, at Gud vil geva mær eina
góða burturferð hiðani, tá ið tími mín kemur, at Hann vil taka sál mína í
sína faðirhond og maka tað soleiðis, at likam mítt kann sovna mildliga
inn í deyðan og kunna hvíla í friði til tann vakra dag, tá ið eg aftur skal
rísa upp saman við mínum kæru, og tá ið eg skal síggja mín kæra Harra
Jesus Kristus andlit til andlits – hann, sum eg enn ikki havi sæð, men sum
eg trúgvi á.
Av heimsins góðsi havi eg ógvuliga lítið at lata einasta son mín fáa aftan
á meg, men eitt erligt navn kann eg geva honum, og tað má hann fram um
alt ansa eftir ikki at dálka. Hann er givin Gudi frá evurslítlum av, fyri at
hann kundi verða ein Guds orðs tænari og boðberi.
Ver hjá Gudi, og legg einki í, at tú ikki fært góðar dagar – tí veit Gud ráð
fyri. Hann kemur til okkara í svárastu mótstøðu, og tað gevur okkum frið
og gleði í hjartað og frímóð í sinnið.
Tú mást lesa gudfrøði við teir rættu skúlarnar, ið hava ta rættu læruna.
Kom tær ikki upp í trúarstríð, tí við tað lagar ein seg eftir tíðarinnar
krøvum, og so verður man hvørki Gudi ella menniskjum trúgvur.
Halt teg burtur frá øllum, ið illavorðið er, og fylg heldur Guds vilja og
boðum hansara.
Legg tær eina við hesum:
1. Havst ikki at nøkrum illum við teirri vón, at eingin fær tað at vita!
Hvussu listinlært tað er spunnið – einaferð kemur tað tó fram í dagsins
ljós.
2. Lat ikki í nøkrum føri vreiðina fáa vald á tær! Um illsinnið vil øsa teg
upp, so tig og lat ikki kvetta úr tær, fyrr enn tú fyrst fyri munni tínum
hevur lisið tey 10 boðini og trúarjáttanina.
3. Halt teg frá tí holdsligu, syndigu girnd, og tá ið tú ert giftingargamal, tá
spyr fyrst Gud um ráð og síðan gudsóttandi og skilagóð fólk.
4. Ger væl ímóti menniskjum, sjálvt um tey júst ikki løna tær tað aftur. Tí
tað, sum menniskju ikki kunnu gera fyri teg, tað hevur longu Skapari
sín kæra einborna son, og tá ið Hann í tí heilaga dópi gav tær barnakor
hjá sær og gjørdi teg til arving í himmalska ríki sínum.
5. Flýggja undan gírni sum undan sjálvum helviti! Ver nøgdur við tað, tú
kanst vinna tær við æru og góðari samvitsku, sjálvt um tú ikki fært nakað
at vera til avlops!
Lítur tann kærligi Gud tær mikið til, so bið Hann um at varðveita teg frá
misbrúki av jarðarinnar góðsi.
– Og tá ið alt verður tikið undir eitt: Les erliga! – Liv friðarliga! – Tæn
við reiðiligum sinni! Statt fastur í trúgv og trúarjáttan tíni!
So kanst tú eisini einaferð fara hiðani av foldum fróur og sælur! Amen!
n.
Men Gud segði: “Tín dári”
“Men Guð segði við hann: »Tín dári! í hesi nátt verður sál tín heimtað av
tær; og hvør skal tá fáa tað, sum tú hevur vunnið?«”
Luk.12,20
Men Gud segði. – Hetta ljóðar rætt sum hamarslag. Hvussu virðisleyst er
ikki nú tí ríka bóndanum tað, sum øll onnur siga. Nú er einki meir at siga.
Gud hevði hitt seinasta orðið – hitt allarseinasta.
Men Gud segði: “Tín dári!” Hin ríki bóndin var ikki bert eitt eiti.
Tvørturímóti. Alt vignaðist væl fyri honum. Hann var eisini ein
virksamur maður, og tað eigur hann ikki at fáa last fyri. Men her var hent
nakað syrgiligt við honum. Hann hevði gjørt eitt álvarsamt mistak.
Honum tókti, at menniskjalívið og tess vælferð verður tryggjað av tí
nógva, sum ein fær um hendur. Men lív okkara verður tryggjað á heilt
øðrum grundarlagi. Tað veldst um, í hvørs hondum vit eru við øllum, sum
vit hava fingið upp í hendur.
Hann hevði fingið gjørt heimin og teir lutir, sum eru í heiminum, til Gud
sín. Men tað, sum um ræður, er at fáa Gud og alt, sum hevur við hansara
vilja at gera, gjørt til eins egnu tilveru. Tí var hann ein dári, sjálvt um
hann hevði framúrskarandi menniskjalig evni.
Dári er hann, ið sigur, at Gud er ikki til. Størri dári er hann, ið sigur Gud
at vera til, men sum kortini ber seg at í lívinum eftir egnum tykki uttan at
spyrja um vilja Guds. Og dári er hann, sum roynir at fáa seg sjálvan at
trúgva, at egnir tankar um Gud eru meira at fara eftir enn tað, Gud sjálvur
sigur í orði sínum.
Munur er á at vera klókur og at vera vísur, og eisini er munur á at vera
fávitskutur og at vera ein dári. Klókskapur og fávitska siga nakað um,
hvussu við veit við viti okkara, meðan vísdómur og tað at vera dári siga
nakað um støðu okkara til hin æviga spurningin, um okkara viðurskifti
við lívsins Skapara og Harra.
Hitt versta, ið kann vera okkum fyri, er til allarseinast at hoyra Guds dóm
yvir okkum: tín dári - !
Kai Jensen
1.juli 2024
Tyngst og lættast
“Hví sært tú flísina í eyga bróður tíns, men verður ikki varur við bjálkan í
tínum egna eyga?”
Matt.7,3
Ein av teimum sjey vísu í gamla Grikkalandi æt Thales. Hann varð
einaferð spurdur, hvat var tað lættasta, og hvat ið var tað tyngsta her í
lívinum. Tann gamli grikkin setti knyklar í brýr og hugsaði leingi og væl.
So við eitt kom svarið. – Tað tyngsta her í lívinum er at finna síni egnu
mistøk, meðan tað lættasta her í lívinum er at finna
mistøkini, onnur gera.
Sanniliga er hetta so. Tí tá alt kemur til alt er tað nokk tað tyngsta her í
lívinum at viðurkenna síni egnu mistøk, veruliga at síggja tað, at tað er
ein sjálvur og ikki hini, ið alla tíðina gera mistøk. Tað er nú einaferð so,
at mistøkini hjá hinum kann eg neyvan rætta, men míni egnu mistøk
skuldi eg havt góðar møguleikar fyri at rætta, men hetta krevur nógv
meira av mær, enn tað hevði gjørt, um eg bert skuldi funnið og rættað
mistøkini hjá hinum. Tað hevur verið lætt at funnið og viðurkent syndir
teirra, men ikki mínar egnu. Men viðvíkjandi mínum egnu syndum, so
hevði tað ført til signing fyri meg at viðurkent tær. At viðurkennast sínar
syndir gevur nýggja megi til at rætta øll mistøk, ið ein hevur gjørt.
Størsta løtan í einum lívi hjá einum menniskja er, tá tað kennir, at Jesus er
til reiðar og kann fyrigeva synd, og at ein viðurkend synd er yvirfyri
honum tað sama, sum ein fyrigivin og gloymd synd. So ótrúligt og stórt
er tað at bera heitið: syndari, frelstur av náði við trúgv á Harran Jesus
Kristus.
A.J