15.september 2024
Jesu tekin
”Tá tóku nakrir av teimum skriftlærdu og Farisearunum til orða og søgdu
við hann: »Meistari, vit vilja fegnir síggja eitt tekin frá tær.« ”
Matt.12,38
Tá ið fariseararnir sóu Jesus grøða sjúk, bóðu teir hann um tekin.
Tá ið teir sóu hann reka út illar andar, bóðu teir hann um tekin.
Tá ið hann lovar at draga teir til svars á dómadegi fyri hvørt ógagnsorð,
teir hava talað, bóðu teir hann um tekin.
Tá ið hann kastar teimum fyri vantrúgv teirra, tá bóðu teir hann eisini um
tekin.
Teir duga framvegis ikki at skilja, at hansara heilsugerandi gerningar,
hansara revsandi tala – og lív hansara sum heild er alt samalt tekin frá
Gudi um, at hann var frelsarin, ið koma skuldi.
Vantrúgvin í dag biður eisini um tekin, fyri at fáa vissu um Jesus. Men fyri
hvørt tekin, hon fær gjøgnum orðið, gjøgnum vitnisburðin og gjøgnum
lívið, biður hon um nýtt tekin. ”Men hann svaraði og segði við teir: »Ein
ónd og ótrúgv slekt leitar um tekin; men ikki skal henni verða givið annað
tekin enn tekin Jónasar profets. ” Matt.12,39
Nineve-menn tóku við trúgv og vendu um eftir prædiku Jónasar. Skulu
Nineve-menn á dómadegi stíga fram og dómfella okkum fyri vantrúgv
okkara – okkum, sum fingu tekin Jónasar endurtikið við Jesusi sjálvum.
Er Jesu deyði og uppreisn okkum ikki nóg mikið tekin um Guds náði og
kærleika móti syndarum, so verður okkum kortini ikki annað tekin givið.
Vit hava Móses og profetarnar, vit hava orðið um Jesus. Ígjøgnum orðið
vil hin Heilagi Andin geva okkum trúnna á Jesus. Leita vit í orðinum eftir
Gudi, so finna vit hann í Jesusi, tí eingin kemur til faðirin uttan ígjøgnum
sonin. Bara við trúgv á Jesus fáa vit syndir okkara fyrigivnar hjá Gudi.
Jesu fremsta ørindi til tín, sum biður um tekin, er at siga tær: alt er
fullgjørt, frelsan er fullbúgvin, tí at so elskaði Gud heimin, at hann gav son
sín, hin einborna, til tess at ein og hvør, sum trýr á hann, ikki skal glatast,
men hava ævigt lív.
n.
Gleðiboðskapurin
”Tí at eg skammist ikki við gleðiboðskapin, tí at hann er Guðs kraft til
frelsu fyri hvønn tann, sum trýr, bæði fyri Jøda fyrst og síðan fyri Grikka. ”
Róm.1,16
Tað var eitt, sum Paulus kendi seg kallaðan til fram um nakað annað, og
tað var at kunngera gleðiboðskapin um Harra váran Jesus Krist fyri høgum
og lágum, stórum og smáum, og til eina og hvørja tíð. Tað smæddist hann
ikki við. Heldur ikki vit vilja smæðast við at minna á gleðiboðskapin, tí
hann er av sonnum hitt virðismiklasta av øllum og heldur sítt virði, tá ið alt
annað ferst. Paulus kendi tað sum sína lívsuppgávu til eina og hvørja tíð at
halda gleðiboðskapin fram.
At gera hetta yvir fyri skúlabørnum okkara hevur verið fremsta uppgáva
lærarans frá tí fyrsta av, og mong eru tey, sum í ávísum løtum, ið hvussu so
er, minnast við tøkk tað, tey nomu av gleðiboðskapinum, meðan tey gingu
í skúla. nógv er, sum troðkar seg inn á skúlan í okkara tíð, og sumt av tí
sleppa vit ikki undan, tí tað er neyðugt fyri at kunna klára seg í
samfelagnum; men gleðiboðskapurin er líka neyðugur nú sum fyrr, og tí
mugu vit vera takksom fyri tey, sum ikki skammast við gleðiboðskapin
innan skúlagátt.
At bera henda gleðiboðskap fram í heimum okkara, fyri børnum okkara og
fyri ungfólki okkara og annars fyri øllum fólki okkara, er kanska meira
neyðugt í dag enn nakrantíð, nú so nógv, ið oyðileggur og brýtur niður,
floymir inn yvir landið, og hin ungi mangan kennir seg ráðaleysan og
máttleysan, og treingir til at fáa gott í beinini, nakað, sum stirðil er í.
Hesin gleðiboðskapur inniheldur nakað av størsta týdningi fyri alt okkara
lív á foldum og fyri okkara ævigu lagnu. Paulus sigur í 1.Kor.15: ”Tí at eg
læt tykkum fáa at vita fyrst og fremst, tað sum eg eisini havi tikið við, at
Kristus doyði fyri syndir okkara samsvarandi við skriftirnar, ”
Hetta er gleðiboðskapurin: Kristus er deyður fyri okkum og upprisin fyri
okkum samsvarandi við skriftirnar. Gud hevur í Jesusi Kristi skapt okkum
ein útveg burtur úr syndarinnar og deyðans landi fram til ævigt lív. Gud
hevur framt sína frelsuætlan, og tí hevur mannaættin møguleika fyri at liva
eitt satt mannalív, og eigur vón um eina æviga tilveru hjá Gudi, har eingin
synd og deyði og djevul er meira. Alt tað, sum ofta gera lívið her á foldum
so óhugnaligt og torført, er tá av.
Hesin gleðiboðskapurin kallar okkum til eitt lív í trúgv, vón og kærleika.
Trúgv, tí hon knýtir okkum til Jesus og frelsuverk hansara. Vón, tí í trúnni
á Jesus Kristus vita vit, at sum hann reis upp, skulu vit rísa upp. Kærleika,
tí at hann elskaði okkum fyrst uttan at gera mannamun, og harí liggur eitt
kall til okkara at gera tað sama.
Gleðiboðskapurin er tó ikki bert eitt kall, men er sjálvur eisini Guds kraft
til frelsu fyri hvønn tann, sum trýr. Tað er jú Gud sjálvur, sum í anda sínum
virkar við gleðiboðskapinum. Ferð aftan á ferð upplivir ein hesa kraft –
hvussu hon reisir hin falna, styrkir tey veiku, uggar tey sorgarbundnu,
skapar nýtt lív. - Eisini teimum, sum í dag syrgja og sakna, teimum, sum í
dag hava gingið seg fastan, er gleðiboðskapurin Guds kraft til frelsu.
Einkið annað á fold kann sum hann bera okkum uppi. Tí vilja heldur ikki
vit skammast við gleðiboðskapin.
Høgni Poulsen
Trý sløg av menniskjum
”Komið higar til mín øll tit, sum arbeiða og ganga undir tungum byrðum,
og eg vil veita tykkum hvílu. Takið upp á tykkum ok mítt og lærið av mær;
tí at eg eri spaklyntur og eyðmjúkur av hjarta, og tá skulu tit finna hvílu
fyri sálum tykkara. Tí at gagnligt er ok mítt, og lætt er byrði mín.« ”
Matt.11,28-30
Kai Jensen, biskupur, sigur:
”Til eru trý sløg av menniskjum: tey, sum siga seg at trúgva, tey, sum siga
seg ikki at trúgva og tey, sum spyrja, hvussu tey yvirhøvur kunnu koma til
at trúgva. Hesi seinast nevndu eru óivað ógvuliga nógv, men tíverri koma
mong av hesum leitandi ongantíð í kirkju. Annaðhvørt enda tey í
religiøsum endaloysi ella eisini doyr henda leitanin í teimum.
Orðini eftir Augustin um mannahjartað, sum ikki hevur ró, fyrr enn tað
finnur frið í Gudi, eru sonn til allar tíðir.
Menniskjað er hin sami hjálparleysi skapningur, sum livir í skuld, og sum
einaferð skal doyggja.
Men Harrin sigur: ”Komið til mín ... og eg vil geva tykkum hvílu!”
Bíbliuvers nú á døgum?
”Alt, sum faðirin gevur mær, skal koma til mín; og tann, sum kemur til mín,
vil eg als ikki reka burtur. ”
Jóh.6,37
Er tað ikki gamalsligt at læra minnisvers í dag? Mong foreldur og lærarar
hava greitt frá, hvussu bíbliuvers hava verið til signingar fyri børnini.
Í Keypmannahavn undirvísti eg í einum barnaringi við 20 børnum. Ein
dagin kom ein genta og segði mær, hvønn týdning eitt bíbliuorð hevði havt
fyri hana. ”Yviri í skúlanum gangi eg og sigi vers Jóhs.6,37:
Hon hevði sæð virðið í tí, at hon altíð kundi koma til Jesus.
Vit hava upplivað, at børn eru komin í ringin eina ella tvær ferðir; men tá
høvdu tey lært eitt bíbliuorð, sum seinni hevur borið frukt. Fólk, sum vit
møttu seinni, mintust enn bíbliuversið, tey lærdu sum børn í ringinum.
Krestin greiðir soleiðis frá: ”Eg kundi nevnt mong dømi; men eg skal bara
taka eitt. Ein dagin kom eg inn í ein bilhandil. Har sat ein ”rokkari” í
leðurklæðum og við longum hestahala. Hann hugdi einar tvær ferðir upp á
meg, og so segði hann: ”tí at menniskjusonurin er komin at leita upp hitt
farna og at bjarga tí.« ” Luk.19,10. Eg smíltist til hansara; men hann sá
óivað í andliti mínum, hvussu bilsin eg var.
”Jú,” segði hann, ”eg havi møtt tær eina einastu ferð. Tú talaði í eini
familjugudstænastu, og tá lærdi tú alt kirkjufólkið hetta versið.” - Hetta
gleddi meg at hoyra, og samstundis visti eg, at eg ikki bara hevði lært tey
versið; men at eg hevði greitt gjølla frá tí, so tað kundi nýtast, tá ið
áhoyrararnir fingu brúk fyri tí.”
Ein mamma greiðir frá: ”Síðsta summar vóru vit á familjulegi. Á
barnamøtinum vóru børnini lærd eitt minnisvers úr Bíbliuni. Lea var 4 ár
tá. Teir 4 dagarnar, vit vóru har, segði hon einki; men tá ið vit komu til hús,
letur í henni: ”Gud hevur sjálvur sagt: ”... »Eg skal als ikki sleppa tær, og á
ongum sinni fara frá tær,« ” Tí kunnu ”... vit av fullum huga siga: »Harrin
er hjálpari mín, eg vil ikki óttast ” Hebr.13,5.
Sum eg var glað, rørd og takksom, tí hon mintist Guds orð.
Eg vil eggja øllum barnaarbeiðarum til at læra børnini minnisvers, tí tey
eru Guds sannleikar. Lær tey kanska bara nøkur fá um árið, so at tey festa
seg í minni teirra.
”Fokus på barnet”. Effie Campbell umsetti
Er eingin eldur?
”Men tá ið Sául og allir Ísraelsmenn hoyrdu hesi orð Filistans, skulvu teir
og vórðu ógvuliga ræddir.” 1.Sám.17,11
Og
”Og Dávid mælti uppaftur: »Harrin, ið hevur bjargað mær úr klóm
ljónsins og úr klóm bjarnarinnar, man eisini bjarga mær úr hondunum á
hesum Filista!« Tá segði Sául við Dávid: »Gakk, Harrin fylgi tær!«”
1.Sám.17,37
Tá ið neyðarkallini frá ”Titanic” ljóðaðu í teirri myrku náttini, lá skipið
”Californien” tættast við vanlukkustaðið.
Tað hevði tikið bara umleið ein tíma við fullari ferð at rokkið fram. Hetta
játtaði skiparin undir sjóforhoyrinum í Washington. Men kortini kom
”Californien” ongantíð fram.
”Hví settu tygum ikki kós móti vanlukkustaðnum, tá ið tygum fingu
tráðleysa fjarritið?” spurdi Smith senatorur undir avhoyringini.
Skiparin sat og snaraði og vendi sær á vitnisbonkinum. At enda mátti
sannleikin fram:
”Av tí at vit óttaðust ísfjøllini, lógu vit stillir. Tí høvdu vit sløkt eldin og
høvdu ongan damp!”
Tí kom ”Californien”, sum kundi verið komin fram áðrenn ”Titanic” sakk,
ongantíð hagar at bjarga einum einasta mannalívi. Ongan eld – onga megi
– eingin bjargaður!
Skal hetta gerast tín játtan framman fyri Kristi dómstóli? - Eingin eldur...
Himmiríkið
”Himmiríkið er líkt einum dýrgripi, sum lá fjaldur í jørðini; ein maður
fann hann og krógvaði hann, og av gleði um henda fund fór hann avstað
og seldi alt tað, ið hann átti, og keypti hesa jørðina. ”
Matt.13,44-50
Himmiríkið er líkt einum dýrgripi, sum ein maður fann. Tað hendir ofta, at
menniskju, sum hava livað lív sítt burtur frá Gudi, knappliga finna hann,
rætt sum hesin maðurin fann dýrgripin. Tey verða so glað, so glað. Tey
duga at síggja, at tey høvdu als ikki uppiborið eina slíka eydnu. Tey áttu
einki at fingið uttan Guds revsandi dóm – eina æviga glatan.
Men sum av tilvild møttu tey Gudi ein dag, og Hann bjóðaði teimum náði
og syndanna fyrigeving. Tey blivu so glað, at einki í øllum heiminum
kundi uppvega gleði teirra. Henda gleði teirra bar av allar aðrari gleði, tey
høvdu kent í tí syndiga lívi. Tey vórðu nýggj menniskju við einum
nýggjum lívsmáli.-
Onnur menniskju síggja tómleikan í øllum tí verðsliga og fara at leita eftir
Gudi eins og keypmaðurin, ið leitaði eftir vøkrum perlum. Við hart og
drúgt stríð finna tey hann endiliga og so fáa tey eisini lut í gleðini yvir
syndanna fyrigeving.
Hin stóri mótstøðumaðurin Paulus møtti Gudi sum einum snarljósi, meðan
aðrir lærusveinar leitaðu fyri at finna Hann.
So ymisk sum vit eru, finna vit Gud á ymiskan hátt. -
Vit eiga at líða hansara náðikall, so vil hann í sínum tíma syrgja fyri, at vit
fáa gleðina, sum er yvir allar heimsins gleðir – gleðina yvir syndanna
fyrigeving.
Og himmiríkið er líkt eini nót. Tað fevnir um okkum øll, trúgvandi sum
vantrúgvandi, stórar og smáar syndarar. Men sum í nót verður skilt
ímillum etandi og óetandi fisk, soleiðis vil á evsta degi verða skilt ímillum
tey, sum hoyrdu kallið og tóku við trúnni, og so tey, ið ikki gjørdu tað.
Vinur mín, leitar tú eftir Gudi ella letur tú Hann enn leita eftir tær?
Náði, at hann fann meg,
Náði, at hann vann meg,
Náði, at hann bar meg heim til sín!
n.
Anorexia
”sendi sítt orð og teir grøddi og frá grøvini bjargaði teimum, ”
Sálmur 107,20
Tá ið ein persónur fær anorexia, missir hann matarlystin og fær vaml av
øllum mati. Tað eru helst ungar gentur, sum fáa anorexia, og í ringasta føri
ber hetta deyðan við sær.
Ein trúgvandi kvinna í Suðurafrika átti tvær døtur, onnur gentan fekk
anorexia. Hvat ger ein ólukkulig mamma tá? Mamman greiðir soleiðis frá:
”Gentan mundi doyð. Hon var studentaskúlalærari. Ein drongur var
atvoldin til, at hon hevði upplivað nakað ræðuligt, og tá gavst hon at eta.
Eg segði so við meg sjálva, at Bíblian óivað hevði svarið, og eg fann tað í
Sálmi 107,18-20: ”hvørs sál hevði vaml fyri øllum mati, sum at
heljargrindum komnir vóru, sum tá í neyð síni heittu á Harran, og sum
hann tá hjálpti úr trongdum, sendi sítt orð og teir grøddi og frá grøvini
bjargaði teimum, ”
Hetta er anorexia-sálmurin. Tey góvust at eta, tey oyðiløgdu seg sjálvan.
Men tað er ein loysn: ”... sendi orðið at grøða,” lósu vit í ørindi 20. So
skrivaði eg hetta orðið á smáar seðlar, sum eg legði inn í hvørt koddavár, í
hvønn kjólafald, undir madrassuna og inn í øll smáting, sum eg fann.
Hví gjørdi eg hetta? Tí Guds orð vendir ongantíð tómt aftur. Eg kundi ikki
gera undurverk; men orðið gjørdi tað. Síðani byrjaði eg at lovprísa
Harranum fyri grøðing, og nú er hon fullkomiliga grødd. Ikki við makt ella
styrki, men við Guds Anda.”
E.Campbell umsetti
Leitar tú eftir friði?
”Komið higar til mín øll tit, sum arbeiða og ganga undir tungum byrðum,
og eg vil veita tykkum hvílu. ”
Matt.11,28
”Bara sál mín kundi verið rólig og havt frið,” siga mong.
Mitt i tíðarinnar skundi og ófriði trívist og nørist ófriðurin og óvissan í
hjørtum og sinnum á menniskjum. Tey taka sær ikki stundir at steðga á og
hugsa álvarsliga um lívið, og hvat ið endin verður. Sinnið á fólki verður
hildið virksamt, so við hesum og so við hasum, og ófriðurin veksur.
Tíðarinnar tusk ger seg galdandi allastaðni og letur seg ikki temja.
Høgi livifóturin sýnist at virka so, at menniskju krevja meir og meir, og tað
er ein kapprenning at fáa meir og meir av tí, sum hesin heimur hevur at
bjóða. At vera kravlítil hoyrir ikki nútíðini til.
Avleiðingarnar av sjálvgóðsku og hesum ovurmikla hugi at krevja, gera, at
menniskju so við og við gerast meir og meir friðleys og bangin. Summi
spyrja: ”Kanska óttin bara er ein nýmótans málbering fyri lívsræðslu, sum
liggur fjaldur niðri í dýpinum í menniskjanum?”
Lívsóttin kemur ofta, tá ið menniskju ganga øvugtan veg av tí, tey føla
innvortis. Tí knógva tey undir einari ringari samvitsku. Livir eitt menniskja
í stríði móti sínum innvortis kenslum, so kann tað ikki annað enn skapa
ófrið. Úrslitið verður tunglyndi og spilt lív.
Samanumtikið skuldi ein hildið, at summi fólk halda, at tey altíð fara at
verða her á jørðini, sjálvt um lívið vísir hitt øvugta. Tíðarinnar slør fjalir
veruleikan fyri manna eygum. Vit eru ofta vitni til álvarsligar hendingar,
sum ein skuldi hildið, fóru at fáa menniskju at føla, at grundin undir
teimum skakast. Álvarsemið, sum slíkt førir við sær, verður skúgvað til
viks frá tí friðleysa menniskjanum, og kósin verður ikki broytt.
Innara trongdin eftir friði og trygd verður skúgvað til viks og køvd so við
og við. Soleiðis ber tað til, at menniskju missa tað mest undurfulla, sum
finst her í lívinum: At liva í lívd av skugga hins almáttuga. (Sálm 91,1).
Hetta er einasta hvíldarstaðið, sum sálin hevur.
Nógv siga: ”Bara sál mín kundi verið rólig og havt frið! Hesin støðugi
ófriður og ótti er stóra ólukkan í lívi mínum.” Tað ringasta av øllum
óndum, sum er uppi í tíðini, er at hava eina friðleysa sál. Tað er tað, sum
ger fólk nervaveik og tekur gleðina frá teimum.
”Komið higar til mín øll tit, sum arbeiða og ganga undir tungum byrðum,
og eg vil veita tykkum hvílu. ” Matt.11,28 Hesi orðini hjá Jesusi siga
okkum, at tað finst eitt stað, har øll kunnu koma og fáa hvíld mitt í
tíðarinnnar gangi og ófriði.
Tað finst bara eitt stað, og tað er hjá Jesusi, menniskjasoninum, Guds soni.
Hann er friður okkara. Hann kemur við friðarheilsan síni til hina móðu og
friðleysu sálina, sum letur hjartadyrnar upp fyri honum. Tá hvørvur
ófriðurin sum fylti hjartað og sinnið. Ófriðurin og óttin verða umskift við
frið og kvirru og gleði, sum ikki kann greiðast frá.
Menniskjan má hava festið fyri sál sína, eina trygga akkersgrund. Tað er
ikki at finna í nøkrum av heimsins lutum. Vit mugu yvir til Guds, sum er
upprunin til allan skapningin, og sum hevur røttu umsorganina fyri okkum.
Leggja vit lív okkara í Guds hond og lata hann leiða okkum, skal einki av
øllum tí ónda, sum vit eru umgird av í hesum heimi, skaða okkum. Eingin
kann órógva friðin og hvíldina, sum Gud hevur givið okkum.
Skulu vit fáa sálarliga javnvág og góða heilsu, so er tað alt avgerandi at fáa
frið við Gud. Menniskju eru vorðin lyft upp úr sjúkum og tunglyndi, tá ið
tey hava biðið og givið seg yvir til Guds. Eitt lív, sum er sameint við Gud,
veitir sterka verju móti teimum maktum, sum gera fíggindalig álop á
nervalagið. Tí er tað so neyðugt at koma í samband við Gud og fáa rótina
til alla ólukku – syndina – burtur.
”Levende Tro”. E.Campbell umsetti
Gud sær teg!
”Tí at miskunnsamur er Harrin, Guð tín; hann koyrir teg ikki frá sær og
letur teg ikki farast og gloymir ikki sáttmálan, sum hann svór fedrum
tínum. ”
5.Mós.4,31
Hesi trý orðini seymaði ein mamma fyri nøkrum árum síðan, læt tey seta í
rammu og gav soni sínum, sum skuldi á kostskúla. Hon ynskti, at hann
skuldi hava tey hangandi á vegginum í kamari sínum, so at hann kundi
minnast til, at sjálvt um faðirs og móður eygu ikki kundu fylgja honum, so
var ein annar, hvørs eygum hann aldri kundi fjala seg fyri. Í einsligum
løtum á kamari sínum við bókunum, í tímunum í skúlaum, í spæli millum
vinirnar, í stríði, í sigri ella við undirlutan, - altíð fylgdi Guds eyga honum.
Gud sær teg! Hesi orð standa skrivað uppi yvir hvørjum mannalívi. Aldri
kunnu vit krúpa í skjól fyri Guds eygum. Hvat liggur í hesum orðum? Jú,
tvinnir tankar. Í fyrra lagi liggur ein ógvuliga stór hjálp í hesum til
atstríðast móti tí ónda. Vit vita væl, at tað er so mangt, sum vit hvørki
høvdu gjørt ella sagt, um Gud var undir liðini á okkum, eins og vit sum
børn lótu vera við at gera og siga so mangt, tá ið foreldur okkara vóru hjá
ella sóu okkum. Hesi trý orðini siga okkum, at Gud er hjá okkum – hevur
eyguni eftir okkum. Einki er, sum Hann ikki ber eyga við. Royn og læt
henda tanka gerast livandi fyri tær, so vilt tú eisini fáa at kenna hjálpina í
honum.
Í øðrum lagi er stórur uggi at finna í hesum orðum. Tá ið lívið møtir
okkum við tí tunga – tá ið sorg og sjúka ella mótgongd av øðrum slagi
møta okkum, so at tað er torført at finna leið gjøgnum vandamálini – tá ið
mannahjálp og mannaráð ikki longur gagna stórt, tá er tað kortini ein,
hvørs eyga fylgir okkum. Vit eru ongantíð einsamøll, tí hann fer ikki frá
okkum. Vit kunnu fara frá honum – og tað eru mong, sum gera tað. Tað er
ringt, tí tey vita sær ongan veg at leita eftir hjálp, tá ið leikar á av álvara.
Men hann fer ikki frá okkum.
Edm. Í Garði
6.september 2024
Í kirkju ov ofta?
”So kemur tá trúgvin av tí, sum verður hoyrt; men tað, sum verður hoyrt,
kemur gjøgnum orð Krists. ”
Róm.10,17
Árliga havi eg rættiliga nógvar samrøður við avvarðandi eftir eitt andlát.
Tað er ikki so sjáldan, at eg hoyri ein og annan gremja seg um, at tey á
leiðini í lívinum gingu ov sjáldan í kirkju.
Løgið er tað; men enn havi eg ongantíð hitt nakran, sum andlit til andlits
við deyðan gramdi seg um, at tey spiltu ov nógva tíð av lívi sínum við at
ganga í kirkju ...
”Et Ord med på Vejen”.E.C
Øll skulu rísa upp
”og havi ta vón til Guðs, sum teir sjálvir eisini hava í væntan, at uppreisn
skal koma at verða bæði av rættvísum og órættvísum. ”
Áps.24,15
Kann nakað vera meira troystarleyst enn tað at fylgja einum kærum vini til
gravar, steðga á gravarbakkanum og hoyra orðini, sum fylgja við
jørðákastingini: av mold er tú komin, til mold skalt tú verða?
Men kann so nakað vera so troystarríkt sum tey seinastu orðini við
jørðákastingina: men úr mold skalt tú aftur rísa upp!
Grøvin skal ikki verða hitt seinasta hjá tí einstaka menniskjanum. Jesus
Kristus hevur við uppreisn síni skipað so fyri, at øll skulu rísa upp – bæði
rættvís og órættvís.
Rættvís eru tey, sum hava tikið við trúnni á Jesus, meðan hini eru órættvís.
Uppreisn Jesu hevur gjørt, at tey órættvísu skulu rísa upp. Jesus sigur, at
øll tey, sum eru í grøvunum, skulu hoyra reyst hansara. Gud hevur givið
Jesusi mátt og myndugleika til at kalla øll – bæði livandi og deyð – fram
fyri dómarasæti sítt á dómadegi.
Í opinberingsbókini sigur Jóhannes okkum nakað um henda dagin. ”Og eg
sá teir deyðu, stórar og smáar, standa framman fyri hásætinum, og bøkur
vórðu latnar upp; og onnur bók varð latin upp, og tað er lívsins bók, og
hinir deyðu vórðu dømdir eftir tí, sum skrivað var í bókunum, samsvarandi
gerningum teirra. Og havið gav frá sær teir deyðu, sum í tí vóru, og deyðin
og helheimurin góvu frá sær teir deyðu, sum í teimum vóru, og teir vórðu
dømdir ein og hvør samsvarandi gerningum sínum. Og deyðin og
helheimurin vórðu kastaðir í eldsjógvin; hetta er hin annar deyðin,
eldsjógvurin. Og um einhvør ikki fanst skrivaður í lívsins bók, varð hann
kastaður í eldsjógvin. ” Opb.20,12-14
Henda dagin kennir eingin – ei heldur tíman. Men Bíblian sigur, at Jesus
kemur skjótt, og vit eiga at vera vakin, og tann, sum er sovnaður burtur í
líkasælu og vantrúgv, eigur at vakna, tí øll skulu fram fyri Harran Jesus,
trúgvandi og vantrúgvandi – rættvís og órættvís – tann sum vil, og tann,
sum ikki vil.
Tí eru hesi orðini: úr mold skalt tú aftur rísa upp, sera, sera álvarsom – so
troystarrík tey annars kunnu tykjast at vera.
Jú, sanniliga, øll skulu rísa upp, men ikki á sama hátt.
n.
Heystið er komið
”Jesus segði við hana: »Eg eri uppreisnin og lívið; tann, sum trýr á meg,
skal liva, um hann so doyr; ”
Jóh.11,25
Heystið er komið. Heystið er tann tíðin, tá ið grøðin er staðin, tá ið urtir og
blómur følna, tá ið fruktirnar verða innheystaðar. Heystið vísir okkum so
skilliga, at alt her á jørð er forgongiligum og hevur sína tíð. Eisini
mannalívið hevur sína tíð, sín heystardag. Hin almáttugi Gud hevur mált
okkum menniskjum hvørjum sína tíð. Einki er vissari enn tað, at ein dag
sendir Gud sín eingil at kvetta mín lívstráð, og ein dag at kvetta tín.
Summi av okkum fáa snarboð og summi verða tikin eitt sindur avsíðis
fyrst. Hetta kann vera tungt og ofta troystarleyst, men vita skulu vita, at
hetta er Guds verk, og hann hevur altíð tað besta fyri eyga.
Í øllum lívsins viðurskiftum okkara – í gleði sum í sorg, hevur Jesus givið
okkum hesi sælu orð um seg sjálvan: Eg eri uppreisnin og lívið; tann, ið
trýr á meg, skal liva, um hann so doyr. Lat so deyðans eingil kalla okkara
kæru burtur frá okkum – vit eiga at halda fast við hesa kristnu vón: at tann,
ið trýr, skal aldri um ævir doyggja. Paulus, apostul, sigur: lívið er mær
Kristus, og deyðin ein vinningur (Fil.1,21). Og ein av kirkjufedrunum
sigur: lat fíggindan taka lív mítt, sálini kunnu teir einki gera. Deyðin er
tann síðsti fíggindi hjá okkum øllum, men honum, sum trýr, kann hann
einki gera, tí Jesus Kristus hevur við deyða sínum vunnið hvørjum av
okkum eitt ævigt lív heima í Guds ævigu bústøðum. Við deyða Lazarusar
spyr Jesus Martu, um hon trýr, at hann er uppreisnin og hitt æviga lívið, og
hon svarar: Ja! Gud gevi, at tú kanst svara ja upp á henda spurningin frá
Jesusi – tá verður deyðin tær bara ein vinningur.
Væl veit eg, at vit menniskju eru fødd í synd og liva í stríðnum við synd og
fella ofta fyri syndini; og vit høvdu verið illa stødd við okkara synd
einsamøll á deyðadegnum. Men vit hava ein náðigan Gud at seta okkara lít
til, og vit hava ein frelsara, sum vil átaka sær syndabyrðu okkara og sum
vil reisa deyða likam okkara upp til ævigt lív við sær. - Latum okkum
trúgva á hann!
n.
Guds klokka kallar
”Tí at tit vóru vilstir sum seyðir, men nú hava tit vent við til hirðan og
tilsjónarmannin fyri sálum tykkara.”
1.Pæt.2,25
Tað er sagt, at í Aubrac í Fraklandi á teimum vandamiklu fjøllunum fanst i
16.øld eitt klostur, har munkarnir hvørt kvøld ringdu tveir tímar við eini
klokku fyri at ávara og vegleiða ferðafólk, sum í kvøldarmyrkrinum og í tí
tættu toku, sum ofta er har, fóru vill í fjøllunum, og mong vóru tey, ið
umkomust. Á hesi klokku stóð skrivað: ”Errantes revoca!” Tað merkir:
”Rópið tey burturvilstu aftur.”
Mín kæri lesari, hetta er tann boðskapur, sum vit vilja eisini skal ljóða til
fólk okkara í dag.
Tú kanst lesa, hvar ið tú vilt í Nýggja Testamenti, men við mongum
ymiskum tónum ljóðar haðani eitt: ”Errantes revoca!” Kalla tey
burturvilstu heimaftur!
Hesi klokku vildu vit, sum boða og viðurkenna okkum Harrans navn, so
fegin ringt við. Tí tað er tann beiski sannleiki, at øll mannaættin er farin
vill: ”Tí at vit vóru vilstir sum seyðir” 1.Pæt.2,25. Mong mega kenna hetta
við sær sjálvum.
Tað kann vera, at ein viðhvørt í dagsins stríði og strevi kann gloyma hetta.
Men tá ið tær myrku stundirnar koma, og tokan sígur saman um, og tú
kennir teg sitandi á ytstu fjallatrom. Tá kennir tú, at tú ert komin burtur av
vegnum, burtur frá Gud.
Í slíkum stundum er tað, at Gud kann fáa eitt menniskja í talu og lata
klokkuna ringja teir mildu evangeliitónar inn í sálina: ”Tí at
menniskjasonurin er komin at leita upp hitt farna og at bjarga tí”
Luk.19,10.
Tað er hugtakandi at hoyra søgnina um øll tey troyttu ferðandi menniskju,
sum tá ið klokkan hoyrdist uppi millum fjøllini, aftur fingu áræði og mátt
og fylgdu klokkuljóðinum og blivu hjálpt.
Skuldi ein ella annar, sum lesur hetta, sitið á ytstu trom í vónloysi og
hjálparloysi, so ringir klokkan boðskapin eisini nú og boðar frið til tey
friðleysu og vón til tey vónleysu.
Gævi at tú mátti hoyrt hana á slíkan hátt, at tú segði við teg sjálvan: ”Hesa
ferð kallar klokkan á meg. Eg vil standa upp og fylgja ljóðinum. Eg vil
heim aftur til Gud!”
C.Eliassen
Ormurin – slangan
”Tá mælti Harrin Guð við ormin: »Fyri at tú gjørdi hetta, skalt tú verða
bannaður millum allan fenaðin og millum øll djór á markini; á búki tínum
skalt tú skríða og eta mold allar ævidagar tínar! ”
1.Mós.3,14
Bíblian greiðir frá, at djevulin opinberaði seg gjøgnum slanguna og
villleiddu Ádam og Evu og førdi tey til fals. Vit kunnu tá týðiliga lesa út
frá Bíbliuni, at slangan upprunaliga var skapað við fótum, tí tá Gud bannar
slanguna vegna tað, hon hevur gjørt, ljóða orð Harrans frá 1.Mós.3,14 í
erva.
Nú hava ísraelskir vísindamenn og fornfrøðingar funnið prógv fyri, at
slangan veruliga hevur havt føtur í byrjanini, so sum Bíblian bendir á.
Bíblian er lýtaleys í øllum lutum. George Haas, professari, sáli, fann fyri
umleið 25 árum síðani tríggjar elligamlar steinrunnar slangur niðri í einum
grótbroti við Ein Yabrud við Ramallah, norðan fyri Jerúsalem.
Nú hevur ein vísindaligur arbeiðsbólkur úr ”Silberman Institute of Life
Science” funnið, at hesar slangurnar høvdu tvey smá anatomisk heilt
fullkomin afturbein, skrivar ”Jerusalem Post”.
Slangusteinrenningarnar úr grótbrotinum í Ein Yabrud – sum eru tær mest
fullfíggjaðu og best varðveittu slangusteinrenningar i heiminum – eru nú
vorðnar ein partur av samlingini av steinrenningum í ”Tí hebraiska
universitetinum í Jerúsalem”.
Her sæst týðiliga, at slangan upprunaliga hevði føtur, soleiðis sum
1.Mós.3,14 sigur. Enn einaferð vísir tað seg, at Bíblian altíð hevur rætt,
eisini í smálutum.
Men Bíblian hevur eisini ein profeti um slanguna í framtíðini, har sagt
verður, at slangan ikki skal vera vandamikil og eitrandi longur. Tað skal
henda, tá ið Jesus kemur aftur og setir á stovn sítt Friðarríki á jørð í túsund
ár. Tá skal hetta fara fram sambært Jesaja 11, 8-9. ”Bróstabarnið skal
spæla við holuna hjá høggorminum, og barnið, sum beint er avvant, skal
stinga hond sína inn í holið hjá basiliskinum. Á øllum mínum heilaga fjalli
skulu menn einki ilt gera og ongan skaða valda, tí at jørðin er full av
kunnleika Harrans, eins og vatnið fjalir havsins botn. ”
Flestu vísindamenn, sum trúgva Bíbliuni, siga, at jørðin var umgyrd av
einum vatnringi(á hebraiskum: Tehom), sum vardi menniskju, djór og
plantur móti oyðileggjandi strálum úr rúmdini. Tí livdu menniskju í næstan
1000 ár fyri Flóðina miklu á Nóa døgum. Eisini gjørdust einstakar plantur
og djórasløg nógv nógv størri enn í dag.
Men tá ið Flóðin mikla kom, ”brast” hesin vatnringur (1.Mós.7,11-12),
sum kallast Tehom, á føroyskum ljóðar tað ”Á sætta hundraðasta aldursári
Nóa, á seytjanda degi í øðrum mánaði, á tí degi opnaðust keldur hins
mikla frumhavs, og allar lúkur himinsins fóru frá. Og glopraregnið dundi
yvir jørðina í fjøruti dagar og fjøruti nætur. ” Tá kom ringrásin við
ælaboganum í gongd, so sum vit hava tað í dag, og tær geislavirknu
strálurnar fingu størri niðurbrótandi megi, tá ið vatnringurin(Tehom) ikki
longur vardí klótuna. Tá fall livialdurin eisini ógvisligt.
Mangir vísindamenn halda, at áðrenn Flóðina miklu var tað atmosferiska
trýstið tvífaldað, og súrevnis-uppgerðin trífaldað. Vísindaligar royndir eru
gjørdar í slíkari atmosferu á tí víðgitna Texas A&M University og av Dr.
Carl Baugh á Creation Evidence Museum í Glen Rose, Texas.
Teir hava nú prógvað, at opin sár grógva fleiri ferðir skjótari aftur enn í
okkara atmosferu. Á vári 1997 vitjaði eg Dr. Baugh í Glen Rose, har hann
hevur bygt heimsins fyrsta hyperbariska biosfera tanga við somu
atmosferu og sovorðnum trýsti, sum teir halda, jørðin hevði undan Flóðini
miklu.
Hann er nú komin fram til, at í slíkari biosferu er livialdurin hjá
fruktfluguni vorðin trífaldaður, og piranafiskar eru vorðnir dupult so stórir
sum vanligt.
Men tey tíðindini, sum vekja størstan ans, eru, at eitrið hjá slanguni verður
broytt í sínum mýlum(molekylum) soleiðis, at slangueitrið ikki longur er
eitrandi í sovorðnari biosferu, sum var undan Flóðini miklu. Tær somu
royndir vóru eisini gjørdar á heimsgitna Texas A&M University.
Tá ið eiturormar liva í sovorðnari biosferu, so kann ”bróstabarnið spæla
við holuna hjá høggorminum, og barnið, sum beint er avvant, stinga hond
sína í holið hjá basiliskinum” uttan at nakað ilt hendir, soleiðis sum
Bíblian profeterar, at tað skal verða í Túsundáraríkinum í Jesaja 11,8-9.
Stykkið omanfyri havi eg tikið úr einum norskum blaði; men nakað herfyri
var eg við einum flokki og vitjaði ”Vaktar- & Bjargingartænastuna”. Niðri
í kjallaranum hava tey eina maskinu, sum kavarar fara í, tá ið teir koma ov
brádliga upp frá stórum dýpum. So verður líka nógv trýst sett til, sum teir
fingu, tá ið teir vóru niðri í sjónum.
Trýstið verður so líðandi minkað; tað kann taka einar 8 tímar. Lækni og
sjúkrasystir eru altíð við inni í hesi maskinu, sum líkist nógv einum
oljutanga. Eitt, teir hava lagt merki til, er, at sár grógva ómetaliga skjótt
aftur, um tú hevur verið í hesi maskinu.
Troens Bevis. E.Campbell umsetti
Soleiðis er Gud
”Men sonurin segði við hann: »Faðir, eg havi syndað ímóti himlinum og
ímóti tær; ikki eri eg longur verdur at eita sonur tín.« ”
Luk.15,21
Hin kendi norski vekingarprædikanturin, Albert Lunde, segði einaferð frá,
hvussu hann beint áðrenn hann skuldi gera ferð til Amerika, hitti eina
gamla konu, sum bað hann royna at koma á tal við son sín, um hann kom
til Boston, har sonurin búði.
-Hvat skal eg siga? Spurdi Lunde.
-Eg eri bangin fyri, at sonur mín gongur har yviri og heldur, at eg eri ill við
hann, tí hann tók alt frá mær; men um tygum finna hann, sig so, at eg havi
fyrigivið honum alt.
-Hetta eru góð boð at fara við. Er tað nakað annað, tygum vilja hava meg
at siga?
-So kunnu tygum siga, at eg elski hann sum áður, so veit hann sjálvur...
-Er tað meira?
-Ikki annað enn, um tygum fingu høvi til tað, so bið hann skriva.
Á ferðini um Atlantshavið gekk Albert Lunde týðum aftur og fram eftir
dekkinum og hugsaði um kærleikan hjá hesi móður.
Ein dagin stóð hann so við bivandi hjarta uttan fyri hurðina hjá soninum og
bankaði uppá.
-Eg skal heilsa tær frá móður tíni! -Livir móðir? Ja, og hon bað meg siga
tær, at hon var ikki vreið inn á teg, men hevði fyrigivið tær alt.
Hin ungi maðurin var um at bresta í grát, tá hann møtti móðurinnar
kærleika gjøgnum hesa heilsan.
-Segði móðir meira? Spurdi hann.
-Ja, hon bað meg siga, at hon elskaði teg eins og áður. So visti tú sjálvur...
Og um hon einaferð kom at frætta frá tær, so vildi hon vissuliga verða
ógvuliga fegin, kundi eg síggja á henni.
Eins og henda móðurin gekk og longdist eftir at fáa borið syni sínum boð
um kærleika sín, soleiðis leingist Gudi eftir at fáa sagt við hvønn okkara:
Eg eri ikki longur vreiður inn á teg; eg havi fyrigivið tær allar syndir tínar;
tær eru bøttar hina ferðina, Jesus doyði á krossinum.
Men eg leingist eftir at hoyra frá tær. Nær kemur tú aftur.